Son yıllarda Türkiye’de önemli siyasi davalardaki kararları ve yürüttüğü soruşturmalarla sıkça gündeme gelen isimlerden biri olan Akın Gürlek, Ekim 2024'te İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı olarak atandı.
Hakimlik dönemindeki muhalif figürlerin yargılandığı davalarda verdiği cezalarla tanınan Gürlek, başsavcılık koltuğunda da kritik soruşturmalara imza atarak adından söz ettiriyor.
Akın Gürlek'in kariyeri ve önceki görevleri
Resmi biyografisine göre 1982 Nevşehir doğumlu olan Akın Gürlek, 2005 yılında Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu.
Mezuniyetinin ardından hâkim olarak Türkiye'nin çeşitli il ve ilçelerinde görev yaptı.
Özellikle İstanbul'da 37. Ağır Ceza Mahkemesi ve 14. Ağır Ceza Mahkemesi başkanlığı görevlerini yürüttü.
2022 yılında Adalet Bakanlığı'na bakan yardımcısı olarak atandı.
Hakimler ve Savcılar Kurulu, 2 Ekim 2024 tarihinde Akın Gürlek'i İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı olarak atadı.
Kritik soruşturmalar ve gözaltı kararları
Akın Gürlek'in İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'na atanmasının ardından kısa süre içinde birçok önemli dava ve soruşturma kamuoyunun gündemine oturdu.
Bu soruşturmalar arasında, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı (İBB) Ekrem İmamoğlu'na yönelik hukuki süreçler, Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer'in tutuklanması, Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ'ın gözaltına alınması ve menajer Ayşe Barım'ın tutuklanması gibi olaylar yer alıyor.
Esenyurt Belediyesi soruşturması: Gürlek'in göreve gelmesinin hemen ardından, dönemin Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer hakkında soruşturma başlatıldı. Özer, 30 Ekim 2024'te "örgüt üyeliği" iddiasıyla tutuklandı ve yerine kayyum ataması yapıldı.
Beşiktaş Belediyesi yolsuzluk soruşturması: 17 Ocak'ta İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından açılan yolsuzluk soruşturması kapsamında Beşiktaş Belediye Başkanı Rıza Akpolat'ın da aralarında bulunduğu 23 kişi tutuklandı.
Ümit Özdağ'ın tutuklanması: Zafer Partisi lideri Ümit Özdağ, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hakkında başlatılan soruşturma sonucunda 21 Ocak'ta tutuklandı.
Ayşe Barım'ın tutuklanması: Menajer Ayşe Barım, Gezi Parkı soruşturması kapsamında 27 Ocak'ta İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'nın kararıyla tutuklandı.
İBB'ye yönelik operasyonlar: İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, 19 Mart'ta Ekrem İmamoğlu'nun da aralarında bulunduğu 100'den fazla isim hakkında çeşitli suçlardan gözaltı kararı verildiğini açıkladı.
İBB'ye yönelik soruşturmaların ardı arkası kesilmedi. 31 Mayıs'ta başlayan beşinci dalga operasyonlar kapsamında gözaltına alınan 38 kişiden 22'si tutuklandı.
Tutuklananlar arasında üçü İstanbul'dan (Büyükçekmece Belediye Başkanı Hasan Akgül, Gaziosmanpaşa Belediye Başkanı Hakan Bahçetepe, Avcılar Belediye Başkanı Utku Caner Çaykara), ikisi Adana'dan (Ceyhan Belediye Başkanı Kadir Aydar ve Seyhan Belediye Başkanı Oya Tekin) olmak üzere beş ilçe belediye başkanı da bulunuyordu.
Hakimlik dönemindeki önemli davalar
Akın Gürlek, hakimlik yaptığı dönemde de birçok kritik davanın mahkeme başkanlığını üstlendi:
ÇHD ve HHB davası: Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) ve Halkın Hukuk Bürosu (HHB) üyesi avukatların "DHKP-C üyeliği" suçlamasıyla yargılandığı davada, 2018'deki tahliye kararı sonrası mahkeme heyeti görevden alındı. Davaya Akın Gürlek atandıktan sonra yeni heyet, 2019'da avukatlara hapis cezaları verdi ve bu cezalar 2020'de Yargıtay tarafından onandı. Ceza alan avukatlardan Ebru Timtik, adil yargılanma talebiyle girdiği açlık grevi sonucunda aynı yıl hayatını kaybetti.
Selahattin Demirtaş davası: Gürlek'in başkanı olduğu mahkeme heyeti, 2018 yılında eski Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş'a "örgüt propagandası" suçlamasıyla 4 yıl 8 ay hapis cezası verdi.
Canan Kaftancıoğlu davası: 2019 yılında Gürlek'in başkanlığını yaptığı mahkeme, dönemin CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu'nu sosyal medya paylaşımları nedeniyle hapis cezasına çarptırdı. Bu kararla Kaftancıoğlu'na "parti yöneticiliği kısıtlaması" da getirildi.
Barış İçin Akademisyenler davası: İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi heyet başkanı iken, "Bu suça ortak olmayacağız" başlıklı bildiriye imza atan Barış İçin Akademisyenler inisiyatifinin yargılama süreçlerinde de yer aldı. Bir akademisyen hakkında bir yıl üç ay hapis cezası vermenin yanı sıra, PKK tarafından öldürülen bir komiserin eşi ve ailesini ziyaret etmesi hükmünü de karara ekledi.
Şebnem Korur Fincancı davası: Eski Türk Tabipleri Birliği (TTB) Başkanı Şebnem Korur Fincancı'ya, "Bu suça ortak olmayacağız" bildirisini imzaladığı için "terör örgütü propagandası" suçundan 2,5 yıl hapis cezası verdi.
Enis Berberoğlu karaına karşı çıkışı: Gürlek, geçmişte Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu hakkında verdiği hak ihlali kararına karşı çıkarak gündeme gelmişti.
Muhalefetin eleştirileri ve hükümetin desteği
Akın Gürlek'in adı, kendisini hedef alan eleştirilerle ilgili hukuki süreçlerle de gündeme geldi.
2024 yılında, CHP Genel Başkanı Özgür Özel'in kendisi için "seyyar giyotin" ifadesini kullanması üzerine manevi tazminat davası açtı.
Bu dava sonucunda Özel'in Gürlek'e 480 bin TL tazminat ödemesine karar verildi.
Gürlek, Ekim ayında da Özel'in kendisi hakkında Lüksemburg'daki bir Türk şirketinden maaş aldığı iddiasıyla ilgili yeni bir tazminat davası açtı ve dava dilekçesinde iddiaları reddetti.
Eski CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, bu süreçte Gürlek için "Adaleti katleden adamın adı Akın Gürlek'tir, yeni Zekeriya Öz'dür" ifadesini kullandı.
Ancak, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, geçmişte yaptıkları açıklamalarla isim vermeden defalarca Gürlek’e destek verdi.
Erdoğan 23 Ocak'taki konuşmasında, "Kanunun verdiği yetkiyle hukuksuzlukların peşine düşen yargı mensuplarını kimse tehdit edemez, mahkemeler üzerinde baskı kuramaz, yargı camiamıza parmak sallayamaz" dedi.
Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkan Yardımcısı İsmail Özdemir de "Akın Gürlek, ülkesine ve milletine sadakatle bağlı, gayretle çalışan bir hukuk insanıdır" ifadelerini kullandı.
