Osman Yüksel Serdengeçti kimdir?

Osman Yüksel Serdengeçti, 1917'de doğmuş, millî ve dinî değerlere sahip çıkan bir yazardır. Döneminin baskılarına karşı durarak İslâm ve milliyetçilik temalı eserler kaleme almış, 1983'te vefat etmiştir. Eserleri arasında "Mabetsiz Şehir" yer almaktadır.

Osman Zeki Yüksel, bilinen adıyla Osman Yüksel Serdengeçti, 15 Mayıs 1917’de Antalya’nın Akseki ilçesinde doğdu.

Babası Müftü Hacı Selim Efendi, annesi Fatma Hanım’dır.

Ailesi bölgenin tanınmış din âlimlerinden olup, yakın akrabalarından biri Diyanet İşleri eski başkanı Ahmet Hamdi Akseki’dir. İlköğrenimini Akseki’de, ortaöğrenimini Antalya’da tamamladı.

Ankara Atatürk Lisesi’nden mezun olduktan sonra Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü’ne girdi. Üniversite yıllarında dönemin tek parti yönetimine karşı millî ve dinî hassasiyetleri öne çıkaran gençlerle birlikte yer aldı. 3 Mayıs 1944 olayları nedeniyle tutuklandı ve bu sebeple okuldan çıkarıldı.

Serdengeçti, 1940’lı yıllarda tek parti döneminde yürütülen baskı ve zulümlere, Kemalizm’in din düşmanlığına ve Batı tarzı hayat anlayışına yönelik eleştirilerde bulundu.

Bu çizgi, onun sonraki yıllarda kalem mücadelesinin ana temasını oluşturdu. 1947 yılında “Allah, Vatan, Millet Yolunda” sloganıyla Serdengeçti adlı dergiyi çıkardı.

Dergi 1947–1962 yılları arasında 33 sayı yayımlandı.

Her sayısında dönemin rejim politikalarına, inanç hürriyetini kısıtlayan uygulamalara ve kültürel yozlaşmaya karşı yazılar kaleme aldı.

Dergi defalarca toplatıldı ve Serdengeçti hakkında birçok dava açıldı. 1952’de ayrıca Bağrıyanık adlı bir mizah gazetesi yayımladı.

Serdengeçti, 1965 yılında Adalet Partisi’nden Antalya milletvekili seçilerek Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde görev yaptı.

Meclis çalışmaları sırasında parti içi fikir ayrılıkları sebebiyle bir süre sonra partiden ayrıldı.

Yazılarında milliyetçi fakat bunu da İslâmî bir çizgide savunan Serdengeçti, materyalist dünya görüşüne ve Batı taklitçiliğine karşı çıktı.

Türk milletinin İslâm inancına, ahlâkî yapısına ve kültürel değerlerine bağlı kalması gerektiğini vurguladı.

Dünya görüşü Osman Yüksel Serdengeçti’nin dünya görüşü, İslâm inancına ve millî kimliğe sıkı sıkıya bağlı bir fikir çizgisi üzerine kuruludur.

Ona göre milletin dirliği, dinin toplum hayatındaki varlığıyla mümkündür.

Tek parti döneminde dinî değerlere yöneltilen baskılar, onun fikrî duruşunun belirleyici unsuru hâline gelmiştir. “Mabetsiz Şehir” ve “Bu Millet Neden Ağlar” gibi eserlerinde, iman merkezli bir toplumun modernleşme baskısı altında nasıl kimlik kaybına uğradığını anlatmıştır.

Batılılaşmayı “taklit” olarak gören Serdengeçti, medeniyetin kaynağının maneviyatta olduğunu, İslâm’ın rehberliğinden kopan bir toplumun yabancılaşmaya mahkûm kalacağını savunmuştur.

Materyalizmi, pozitivizmi ve kültürel yozlaşmayı, Türk milletinin ruh kökünü hedef alan bir zihniyetin uzantısı olarak değerlendirmiştir.

Dünya görüşünün merkezinde, adalet, iman, hürriyet ve millet şuuru yer alır.

Ona göre hürriyet, Allah’a kul olmayı kabul eden insanın gerçek özgürlüğüdür.

Bu bakımdan Serdengeçti, İslâm’ı toplumun ahlaki ve siyasî yapısını düzenleyen bir nizam olarak görmüştür.

Yazılarında sıkça vurguladığı üzere, Batı hayranlığı altında yürütülen kültürel ve siyasî politikalar toplumu köksüzleştirmiştir.

O, halkın değerlerine yaslanarak İslâmî bir dirilişin mümkün olduğunu savunmuş, inkılap adı altında yürütülen “gavurlaşma” politikalarına karşı kalemiyle direniş göstermiştir.

Aynı Seyyid Ahmet Arvasi ve Üstad Necip Fazıl Kısakürek gibi, Osman Yüksel Serdengeçti de milliyetçi-mukaddesatçı çevrelere İslâmî şuuru kazandıran isimlerdendir.

O, Türklüğün ancak İslâm’la şeref bulacağını, İslâm’la gelişip dirileceğini davasıyla göstermiştir.

Bu anlayışla Serdengeçti, hem milliyetçiliği manevî temele oturtmuş hem de İslâm’ın ruhunu fikrî ve toplumsal sahada yeniden canlandırmaya çalışmıştır.

Eserleri Başlıca eserleri arasında Mabetsiz Şehir, Bu Millet Neden Ağlar, Bir Nesli Nasıl Mahvettiler, Mevlâna ve Mehmet Âkif, Akdeniz Hilalindir ve Bir Devrin Romanı bulunmaktadır.

Hayatı boyunca birçok defa yargılandı, kısa süreli hapis cezaları aldı.

Mütevazı bir yaşam sürdü ve kazançlarını çoğunlukla öğrencilere yardım amacıyla kullandı.

Osman Yüksel Serdengeçti, uzun süren Parkinson hastalığı nedeniyle 10 Kasım 1983’te Ankara’da vefat etti.

Cenazesi Cebeci Asrî Mezarlığı’na defnedildi.

İLGİLİ HABERLER