Kripto projelerinde ön satışlar (pre-sale), yatırımcılara tokenlerin halka arz edilmeden önce indirimli fiyatlarla sunulduğu bir aşamadır. Bu süreç, projelere erken fon sağlarken yatırımcılara da potansiyel olarak yüksek getirili bir fırsat sunar. Ancak bu aşamada projelerin riskleri de daha büyüktür; çünkü henüz geliştirme süreci tamamlanmamış olabilir veya piyasa ilgisi yeterli seviyeye ulaşmamış olabilir.
İşte tam bu noktada kripto Launchpad platformları devreye girer. Bu platformlar, ön satışları daha organize bir şekilde sunarak yatırımcıların proje detaylarına kolayca erişebilmesini ve süreçleri daha güvenli şekilde yönetmesini sağlar. Launchpad’ler genellikle KYC süreçleri, teknik inceleme ve topluluk değerlendirmesi gibi katmanlarla yatırımcının karar alma sürecine destek olur.
Bu yazıda, kripto projelerinde ön satış sürecinin yatırımcı açısından nasıl işlediğini, hangi tür ön satışlar bulunduğunu, yatırımcıya ne gibi fırsatlar sunduğunu ve hangi durumlarda dikkatli olunması gerektiğini detaylıca ele alıyoruz.
Ön Satış (Presale) Nedir?
Ön satış, yeni bir kripto projesinin yerel token’ını, henüz halka açık borsalarda listelenmeden önce, genellikle özel fiyat, belirli miktar ve sınırlı süreyle yatırımcılara sunduğu satış sürecidir. Bu aşama projenin erken dönem fonlama ihtiyacını karşılamayı amaçlar.
🧠 Amaçlar:
- Geliştirme sürecini fonlamak
- Topluluk oluşturmak
- Projeye güven duyan erken kullanıcılarla bağ kurmak
- Piyasa öncesi fiyat keşfini başlatmak
Ön Satış Türleri Nelerdir?
Kripto projelerinde ön satışlar farklı formatlarda gerçekleşebilir:
1. Private Sale (Özel Satış)
Genellikle sadece stratejik ortaklar, VC’ler ve büyük yatırımcılar içindir. Daha düşük fiyatlı ama erişimi sınırlıdır.
2. Seed Sale (Tohum Satış)
Projeyi sıfırdan destekleyen ilk yatırımcılar için düzenlenir. Risk en yüksek, fiyat en düşüktür.
3. Public Presale (Halka Açık Ön Satış)
Topluluğa açık satıştır. Whitelist’e giren ya da belirli görevleri tamamlayan kullanıcılar katılabilir.
4. IDO / IEO (Launchpad Üzerinden Ön Satış)
Bir borsa platformu üzerinden gerçekleşir. Daha güvenli ve organize bir süreçtir. Örnek: Binance Launchpad, KuCoin Spotlight.
📌 Not: Her ön satış kendi dinamiklerine göre zaman, fiyat, minimum yatırım tutarı ve kilitlenme (vesting) gibi farklı kurallar içerebilir.
Yatırımcılar İçin Ön Satışların Avantajları
✅ 1. Düşük Maliyetli Alım Fırsatı
Token henüz listelenmediği için, borsa fiyatına kıyasla çok daha uygun fiyattan satın alınabilir. Başarılı projelerde bu avantaj, birkaç kat getiri sağlayabilir.
📈 Örnek:
Ön satış fiyatı: 0.02 USDT
Listeleme fiyatı: 0.10 USDT
Artış oranı: 5 kat
✅ 2. Erken Topluluk Üyesi Olma
Projeye erken destek veren yatırımcılar, genellikle sadakat ödülleri, airdrop’lar ve yönetişim fırsatları ile ödüllendirilir.
🎁 Airdrop, NFT önceliği, VIP katılım gibi ekstra haklar elde edilebilir.
✅ 3. Launchpad Güvencesi
Birçok borsa, ön satış projelerini detaylı şekilde denetler. Bu da yatırımcıya daha güvenli bir yatırım ortamı sunar. Özellikle büyük borsalar üzerinden yapılan IDO’lar daha fazla şeffaflık ve teknik doğrulama içerir.
Dikkat Edilmesi Gereken Unsurlar
Ön satışlar potansiyel kazançlar sunsa da, içerdiği riskler de göz ardı edilmemelidir. İşte yatırımcıların dikkat etmesi gereken bazı temel unsurlar:
⚠️ 1. Projenin Gerçekliği
- Web sitesi, whitepaper, ekip bilgileri açık mı?
- Akıllı kontrat adresi denetlenmiş mi (audit)?
- Yol haritası mantıklı mı?
⚠️ 2. Tokenomics
- Token arzı toplam ne kadar?
- Yatırımcıya ayrılan miktar adil mi?
- Kilitleme (vesting) periyotları ne kadar?
🧨 Çok kısa vesting süreleri, listelenir listelenmez satış baskısı yaratabilir.
⚠️ 3. Likidite ve Listeleme Garantisi
Her ön satış sonrası borsa listelemesi garanti değildir. Proje, yeterli likidite sağlayamazsa token erişilemez hale gelebilir.
🔒 Tokenlerin kullanılabilirliği, listeleme planı ve platformlar net bir şekilde belirtilmiş olmalıdır.
⚠️ 4. Yasal Riskler
Bazı ülkelerde ön satışlar menkul kıymet satışı olarak değerlendirilebilir. Yatırım yapmadan önce, projenin yasal çerçevesine dikkat etmek gerekir.
Launchpad Katılımı Nasıl İşler?
Launchpad platformları, borsa destekli ön satış alanlarıdır. Süreç genellikle şu adımlarla işler:
- Stake ya da tutma koşulu: Belirli miktarda platform tokeni tutmak gerekir.
- Snapshot (anlık görüntü): Cüzdan bakiyesi belirli tarihlerde kayıt altına alınır.
- Katılım hakkı: Kura ya da dağıtım modeliyle hak kazanılır.
- Token satın alma: Belirlenen limitlerde alım yapılır.
- Dağıtım ve listeleme: Vesting planı doğrultusunda token teslim edilir.
🎯 Örnek platformlar: Binance Launchpad, WhiteBIT Launchpad, Bybit Launchpad
Ön Satışlara Katılım Stratejisi
🔍 İzlenmesi gereken adımlar:
- Proje ekiplerini ve geçmiş deneyimlerini araştırın.
- Whitepaper’ı dikkatle okuyun.
- Topluluğun organik olup olmadığını kontrol edin (Telegram, X etkileşimleri).
- Token arz planına bakın (ne kadarı yatırımcıya, ne kadarı ekibe ayrılmış?).
- Minimum yatırım tutarlarını ve token kilitlenme süresini anlayın.
- Kısa vadeli hype yerine uzun vadeli faydaya odaklanın.
