DEVA Partisi İstanbul Milletvekili Hasan Karal, çay üreticisinin sorunlarının çözümü için 2017 yılında hazırlanan ancak “rafa kaldırılan” Çay Kanunu taslağının derhal Meclis’e getirilmesi çağrısında bulundu.
Tarım ve Orman Bakanlığı bütçesi üzerine konuşan Hasan Karal, Doğu Karadeniz ekonomisinin can damarı olan çay sektöründe yapısal çözümlerin yıllardır bekletildiğini vurguladı. Karal, 2017 yılında dönemin Tarım Bakanı Faruk Çelik tarafından hazırlanan taslağın, sektörün tüm paydaşlarının katkısıyla oluşturulmuş en bilimsel çalışma olduğunu hatırlattı.
“İÇİMİZDEKİ İKİ İRLANDALI CUMHURBAŞKANI’NI YANILTTI”
Taslağın yasalaşma sürecinin nasıl engellendiğine dair çarpıcı bir iddiada bulunan Karal, şu ifadeleri kullandı:
“Tasarı tam Meclis gündemine gelecekken, içimizdeki ‘iki İrlandalı’nın, organik tarıma geçiş konusunda Sayın Cumhurbaşkanını yanıltmaya dönük asılsız iddiaları sonucu süreç akamete uğradı. ‘Rekolte düşer’ gibi tezviratlarla bu devasa emek rafa kaldırıldı.”
TABAN FİYATIN ALTINDA ALIM YASAKLANACAKTI
Karal, 2017 taslağının üreticiyi koruyan en kritik maddelerini şu şekilde sıraladı:
Referans Fiyat: Devletin açıkladığı taban fiyatın altında yaş çay alımı kesin olarak yasaklanacak, özel sektörün üreticiyi mağdur etmesi engellenecekti.
Organik Havza: Doğu Karadeniz bir bütün olarak organik havzaya dönüştürülerek toprak ve su kaynakları kimyasallardan arındırılacaktı.
Borsa Disiplini: Kuru çayın borsa dışında alımı yasaklanarak kayıt dışılık ve hileli (boyalı) çay üretiminin önüne geçilecekti.
Bölgesel Paketleme: Rize, Artvin ve Trabzon dışındaki illerde paketleme tesisi kurulması engellenerek denetimler sıkılaştırılacaktı.
“GELİN HEP BİRLİKTE GEÇİRELİM”
Hükümete açık bir çağrıda bulunan Karal, “Kendi bakanınız tarafından hazırlanan bu tasarıyı getirin, biz de her maddesine destek verelim. Çay üreticisinin emeğinin fırsatçılara peşkeş çekilmesine el birliğiyle son verelim” dedi.
ÇAY ÜRETİCİSİNİN GÖZÜ MECLİS’TE: TEPKİLER VE BEKLENTİLER
Hasan Karal’ın “İki İrlandalı” çıkışı bölgede büyük ses getirdi. Rize, Artvin ve Trabzon’daki ziraat odaları ve üretici temsilcileri, Karal’ın işaret ettiği 2017 Taslağı’nın bugün yaşanılan “özel sektörün taban fiyat altı alım” sorununu çözeceğine inanıyor.
Üreticilerin ortak görüşü şu yönde:
“Devlet fiyat açıklıyor ama özel sektör kampanya döneminde bu fiyatın çok altına iniyor. Eğer Çay kanunu çıksaydı, kimse emeğimizi ucuza kapatamayacaktı. Artık siyasi tartışmalar bir kenara bırakılmalı ve ‘Yeşil Altın’ korunmalı.”
2017 ÇAY KANUNU TASLAĞI NELERİ DEĞİŞTİRECEKTİ?
Karal’ın “en kapsamlı çalışma” dediği o taslağın hayata geçmesi durumunda sektörü bekleyen köklü değişiklikler şunlardı:
| Düzenleme Başlığı | Getireceği Çözüm |
|---|---|
| Referans Fiyat Şartı | Özel sektörün devletin belirlediği taban fiyatın altına düşmesi hapis veya ağır para cezasıyla engellenecekti. |
| Organik Havza İlanı | Bölge 5-10 yıl içinde tamamen organik tarıma geçecek, Türk çayı dünya pazarlarında “kalıntı içermeyen tek çay” olarak markalaşacaktı. |
| Kaçak Çay ve Boya ile Mücadele | Çay sadece bölgedeki (Rize, Trabzon, Artvin) tesislerde paketlenebilecek, büyükşehirlerdeki kaçak dolum tesisleri mühürlenecekti. |
| Çay İhtisas Borsası | Çay alım-satımı sadece borsa üzerinden yapılacak, her kuruş kayıt altına alınacaktı. |
