Bu yeni içeriğin bütçe planına eklenmesiyle birlikte kamu kurumlarının, 2053 Net Sıfır Emisyon hedefi boyunca bütçe planlarını iklim değişikliği, enerji verimliliği ve sürdürülebilir kalkınma odaklı yenilemesi bekleniyor.
Yeşil bütçeleme , kamu kurumlarının yaptığı harcamaların çevresel etkilerini ölçerek iklim dostu yatırımları birinci sıraya alan bir bütçe sistemidir. OECD koşullarına uyumlu olarak hazırlanan nu sistem şu maddeleri içeriyor:
Karbon emisyonunu azaltan projelere öncelik verilecek,
Enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji yatırımları desteklenecek,
Döngüsel ekonomi ve sıfır atık projeleri bütçede daha fazla yer bulacak.
Kurumların uygulaması gereken yeni görevleri var
Hazırlanan rehberde kamu kurumlarından iklim dostu plan ve göstergeleri oluşturarak yeni bir yol haritası çizmeleri isteniyor.
Bütçe hazırlama rehberinin içerisinde dünya koşulların değiştiğinin ve değişen koşullara uygun olarak çevreye en az zararı veren ekonomik projelerin nasıl hazırlanacağı ve kamu bütçesine zarar vermeden nasıl hazırlanacağı belirtiliyor. Özellikle belli başlı bakanlıklardan önemli başlıklar altında hazırlanmaları isteniyor:
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan, İklim adaptasyon projeleri bekleniyor, Enerji Bakanlığı’ndan, Temiz enerji dönüşümü projeleri, Tarım Bakanlığı’ndan sürdürülebilir tarım uygulamaları projeleri, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan ise düşük karbonlu üretim teknolojileri konularında ölçülebilir hedefler koyması gerekecek.
AB ile etkileşim ve uyum süreci içerisinde yeşil mutabakat etkisi
Avrupa Yeşil Mutabakat uyum süreci için Türkiye’nin attığı adımlar önemli çok önemli. Özellikle ihracatta karbon vergisi gibi düzenlemeler nedeniyle, kamu yatırımlarının yeşil dönüşümünü hızlı bir şekilde tamamlaması bekleniyor.
Performans odaklı bütçe ile uyum sağlanmalı
2021’den beri hazırlanıp uygulamaya konana performan odaklı bütçe sistemi, bundan sonra ‘yeşil göstergeler’ ile uyum sağlanarak planlanacak kamu kuruluşları; Karbon ayak izini azaltan yeni projerlere ağırlık verecek, kaynak verimliliğini artıracak adımları atacak, iklime karşı dayanıklı altyapı yatırımları bu unsurlar bütçe tekliflerinde detaylandırarak raporlanması gerekecek.
Bütçemiz iklimi sağlığını onaracak
Strateji ve Bütçe Başkanlığı yetkilileri, ‘Artık bütçede sadece mali şartları değil iklim şartlarını da düşünüyoruz ’açıklamasını yaptı. 2025’ten itibaren kamu harcamalarının çevresel etki analizleri yayınlanacak ve şeffaf şekilde takip edilebilecek.
2053’e doğru sıfır emisyona emin adımlarla ilerlenecek
Türkiye, hazırladığı yeni bütçeleme rehberi ile birlikte iklim kriziyle baş etme konusunda kamu kaynakalrını stratejik şekilde planlıyor.
Yeşil bütçeleme, hem sürdürülebilir kalkınma hem de uluslarası iklim anlaşmaları açısından bir dönüm noktası olabilir.
