Küresel Enerji Krizi Sürüyor: AB Yeni Bir Politika Haritası Oluşturuyor
Avrupa Birliği, 2025 yılına girilirken enerji güvenliği konusunda en kritik dönemlerinden birini yaşıyor.
Rusya–Ukrayna savaşı sonrası doğal gaz tedarikinde yaşanan belirsizlik, Orta Doğu’da artan gerilimler, petrol fiyatlarında sert dalgalanma ve yenilenebilir enerjiye geçiş süreci Avrupa’nın enerji politikasını yeniden şekillendirdi.
Bu süreçte Türkiye, hem jeopolitik konumu hem de enerji geçiş projeleri ile Avrupa’nın en önemli ortaklarından biri hâline geldi.
AB enerji uzmanları, önümüzdeki 10 yıl içinde Avrupa’nın enerji arz güvenliğinin “Türkiye üzerinden şekilleneceğini” belirtiyor.
Avrupa’nın Enerji Krizi Nasıl Başladı?
Avrupa Birliği uzun yıllardır:
Rusya doğalgazına bağımlılık
Orta Doğu petrolleri
LNG pazarlarındaki fiyat dalgalanmaları
Yenilenebilir enerji yatırım maliyetlerinin yüksekliği
gibi nedenlerle enerji konusunda kırılgan bir yapıdaydı.
Ancak özellikle Rus gazının kesintiye uğraması sonrası Avrupa ciddi enerji krizleri yaşadı:
Elektrik üretim maliyetleri arttı
Sanayide üretim düşüşü görüldü
Tüketiciler yüksek faturalarla karşılaştı
Alternatif enerji koridorları arayışı hızlandı
İşte tam bu noktada Türkiye’nin jeopolitik avantajı öne çıktı.
Türkiye’nin Enerji Koridoru Olarak Stratejik Önemi
Türkiye, konumu itibarıyla dünyanın en önemli enerji koridorlarının merkezinde bulunuyor:
Azerbaycan gazının Avrupa’ya taşındığı TANAP – TAP hattı
Irak petrolünün Ceyhan’a ulaştığı boru hatları
Doğu Akdeniz enerji potansiyeli
Karadeniz doğal gazı
Bakü–Tiflis–Ceyhan (BTC) petrol boru hattı
Türkmenistan ve Hazar geçişli potansiyel yeni hatlar
Bu hatlar Türkiye’yi Avrupa’nın hem doğalgaz hem petrol açısından en kritik geçiş ülkesi yapıyor.
Enerji uzmanları Türkiye için şu tanımlamayı kullanıyor:
“Avrupa’nın yeni enerji güvenliği Türkiye’den geçiyor.”
AB–Türkiye İşbirliği Güçleniyor: Yeni Projeler Masada
Son aylarda AB ile Türkiye arasında enerji alanında temaslar hızlandı.
Taraflar, özellikle üç başlık üzerinde yoğunlaşıyor:
1️⃣ Doğalgaz Tedarikinin Çeşitlendirilmesi
AB, Azerbaycan gazının miktarını artırmak istiyor.
Bu gazın Avrupa’ya ulaşması için tek güzergâh Türkiye.
Bu nedenle AB:
TANAP kapasitesinin artırılması
LNG işbirlikleri
Trans-Anadolu güzergâhında yeni depolama yatırımları
gibi konularda Türkiye ile daha yakın çalışmayı planlıyor.
2️⃣ Yenilenebilir Enerji ve Yeşil Hidrojen Projeleri
Avrupa, 2030 sonrası enerji stratejisinde “yeşil hidrojen”i merkeze alıyor.
Türkiye ise:
Güneş enerjisi kapasitesi
Rüzgâr projeleri
Yeşil hidrojen üretim potansiyeli
ile AB için ideal bir ortak konumunda.
Türkiye’nin coğrafi yapısı, yüksek güneşlenme süresi ve rüzgâr kapasitesi Avrupa’nın “temiz enerji ithalatı” vizyonuna doğrudan uyuyor.
3️⃣ Doğu Akdeniz Enerji Çizgisi
Doğu Akdeniz’deki yeni enerji rezervleri AB’nin ilgisini çekiyor.
Ancak bu kaynakların Avrupa’ya taşınması için en uygun ve ekonomik rota yine Türkiye.
AB kaynakları, enerji diplomatisinin önümüzdeki dönemde Türkiye üzerinden yürütüleceğini açıkça belirtiyor.
Orta Doğu’daki Gelişmeler Enerji Piyasasını Nasıl Etkiliyor?
Orta Doğu’da yaşanan siyasi ve askeri gerilimler enerji fiyatlarını doğrudan etkiliyor.
Özellikle:
Basra Körfezi’ndeki tanker krizleri
İran–İsrail gerilimleri
Irak’taki petrol üretimi problemleri
Yemen’de tanker rotalarına yönelik saldırılar
petrol fiyatlarını dalgalandırıyor.
Bu durum Avrupa’nın enerji bağımlılığını daha da kırılgan hâle getiriyor.
Uzmanlar, Orta Doğu’daki her kriz sonrası AB’nin Türkiye ile enerji konusunda daha fazla işbirliğine yöneldiğini belirtiyor.
Enerji Uzmanları Uyarıyor: “Avrupa Kapısını Türkiye’ye Açmak Zorunda”
Avrupa’nın enerji konusunda uzun vadeli çözümü Türkiye üzerinden geçen koridorlar olarak değerlendiriliyor.
Enerji ekonomisi uzmanı Dr. Klaus Richter’in açıklaması dikkat çekti:
“Avrupa’nın enerji arz güvenliğinde Türkiye artık vazgeçilmezdir. Alternatif yok.”
Bir diğer uzman Prof. Michel Leroux ise:
“Avrupa’nın yeşil dönüşümü için gerekli hidrojen tedariki Türkiye’den sağlanabilir.”
dedi.
Türkiye İçin Ne Anlama Geliyor? Ekonomik ve Siyasi Kazançlar
AB ile enerji işbirliğinin Türkiye’ye sağlayacağı avantajlar şöyle:
Enerji transit gelirlerinin artması
Uluslararası arenada siyasi güç kazanımı
Yatırımcıların ilgisinin artması
Enerji projelerinde yeni istihdam alanları
Türkiye’nin AB ile ilişkilerinde yeni kapıların açılması
Bu nedenle enerji konusu yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda stratejik ve diplomatik bir değer taşıyor.
AB’nin Yeni Enerji Haritası: 2030 ve Sonrası
Avrupa Birliği 2030–2035 enerji stratejisini hazırlıyor.
Yeni planın üç ana maddesi:
1️⃣ Rusya bağımlılığının tamamen bitirilmesi
2️⃣ Orta Doğu risklerine karşı alternatiflerin güçlendirilmesi
3️⃣ Türkiye üzerinden çoklu enerji hatları kurulması
Bu çerçevede Türkiye ile ortak enerji merkezleri kurulması gündemde.
Sonuç: Yeni Enerji Çağında Türkiye Stratejik Anahtar Ülke
Avrupa Birliği’nin enerji açmazı Türkiye’nin jeopolitik önemini artırdı.
Doğu ile Batı arasında enerji köprüsü olan Türkiye, yeni dönemde:
Enerji koridoru
Yeşil enerji üreticisi
Hidrojen merkezi
Jeopolitik güç noktası
olarak tanımlanıyor.
Kısacası Avrupa’nın enerji geleceği Türkiye üzerinden şekilleniyor.
