TÜSİAD tarafından yayımlanan 2025 yılı 2. çeyrek Rekabet Gücü Endeksi (TÜSİAD-RGE), Türkiye’nin ihracat yapan sektörlerinde maliyet bazlı rekabet gücünde kayda değer bir iyileşmenin henüz sağlanamadığını gözler önüne serdi.
Endeks Verileri ve Genel Değerlendirme
Endeksin güncel verileri, bir önceki çeyreğe göre %3'lük bir artışla 88,7 puana ulaştığını gösteriyor. Yine de bu sonuç, 2015 yılındaki seviyenin oldukça altındadır. Kur faktörünün etkisiyle, rakip ülkelerde dolar bazlı maliyetlerin yükselmesi Türkiye için geçici bir avantaj sağlasa da, yapısal sorunların devam ettiği bu raporda belirtilmiştir. Özellikle son bir yıl içerisinde işgücü ve finansman maliyetlerindeki artış, yıllık bazda endeksin %1,4 oranında düşmesine yol açan ana etken olmuştur.
İş Gücü Maliyetleri ve Etkisi
İşgücü maliyetleri, endekste tek başına 1,5 puanlık bir düşüşe yol açarak en zayıf halkalardan biri olmuştur. Dolar bazında son üç yıldır artış gösteren ücretlerin, 2025'in ikinci çeyreğinde de bu eğilimi sürdürebildiği vurgulanmaktadır. Diğer rakip ülkelerde de maaş artışları yaşanmasına rağmen, Türkiye’nin maliyet baskısında hali hazırda bir azalma görülmemiştir. Bu durum, Türkiye’nin ihracatçı sektörleri için ciddi bir zorluk teşkil etmekte ve rekabet şansını azaltmaktadır.
Finansman Maliyetleri ve Rekabet Gücü
Yerli finansman maliyetleri çeyreklik bazda %1,9’luk bir düşüş göstermiş olmasına rağmen, bu gelişme endeksin genel seviyesini yükseltmeye yeterli olmamıştır. Yıllık bazda yüksek seyreden kredi maliyetleri ise rekabet gücüne olan baskıyı devam ettirmekte, finansman kaleminin endekse yaptığı katkı ise -0,3 puan olarak kaydedilmiştir. Dolayısıyla, Türkiye’nin finansman kaynaklarında yaşanan iyileşmeler sınırlı kalmakta ve ihracatçı sektörlerin rekabet gücünü önemli ölçüde etkileyen bir unsur olarak öne çıkmaktadır.
Verimlilik Sorunları ve Dış Faktörler
Endekste işgücü verimliliği etkisinin de dahil edilmesi durumunda sonuçların daha da olumsuz hale geldiği ortaya çıkmıştır. Verimlilik düzeltmesi yapılmış TÜSİAD-RGEV endeksi, 87,7 puanla TÜSİAD-RGE’nin altında kalmıştır. Bu durum, Türkiye’nin ihracat yapan sektörlerinde verimlilik artışının yetersiz olduğunu ve elde edilen maliyet avantajlarının telafi edilemediğini göstermektedir. Ara malı ve enerji alanlarında Türkiye’nin belli bir avantajı gözlemlense de, bu avantajın çoğunlukla dış kaynaklı olduğunu unutmamak gerekir.
Sonuç ve Gelecek Beklentileri
Ara malı maliyetlerinde Türkiye’de yaşanan kısıtlı artışa rağmen, rakip ülkelerdeki döviz kaynaklı maliyet artışlarının daha belirgin olduğu gözlemlenmektedir. Ancak bu fark, endeks üzerinde yalnızca sınırlı bir iyileşme etkisi yaratabilmiştir. Dolayısıyla, Türkiye’nin ihracatçılar için gerçek bir rekabet gücü sağlamak adına yapısal sorunların çözülmesi ve sürdürülebilir maliyet yönetimi stratejilerinin geliştirilmesi gerekmektedir.
