O Bir Şehrin, O Rize’nin Bayram'ı İdi

Tatoğlu 4 Nisan 1951'de Rize'de doğdu. Rize Lisesi'nden mezun oldu. Öğrencilik yıllarında Rizespor Genç, Çayspor, Çaykurspor, Rize Gücü, YSE, Derepazarıspor, Kalespor takımlarında futbol oynadı. Ayrıca yüzme ve kürek sporlarıyla ilgilendi. Rizespor altyapısında futbol antrenörlüğü yaptı. Fabrikada işçi olarak çalışırken bir yandan amatör futbol oynuyor, bir yandan mahalle dernekleri ile uğraşıyor, okulda, camide, sokakta, bahçede halkla birlikte çalışıyor, okuyor, ders veriyor, yardıma koşuyordu.

RİZE'NİN DENİZİ

Dar gelirli ailelerle, çocuklara yaptığı yardımlarla adeta kentin kahramanı oldu ve ‘Rize’nin Deniz Gezmiş’i’ diye anıldı. Gaziantep'e öğretmen olarak atansa da siyasi görüşlerinden dolayı öğretmenlik yapmasına izin verilmedi. Sonrasında Rize'ye dönüp Zihni Derin Çay Fabrikası'nda mevsimlik işçi olarak çalışmaya başladı. Bu dönemde Kurtuluş Hareketine katıldı. Kentteki işçi sınıfını örgütleyerek mitingler düzenleyen Tatoğlu, 30 Temmuz 1980 gecesi, çalıştığı fabrikadaki gece vardiyasından çıktıktan sonra, Reşadiye Mahallesi’ndeki bir toplantıya giderken, yolda kiralık bir katil tarafından pusuya düşürüldü ve kurşunlarına hedef oldu. Vücuduna kaç kurşun isabet ettiği, kurşunların balistik raporu açıklanmadı. Olaydan hemen sonra pusuyu haber alan arkadaşlarınca Rize Devlet Hastanesi’ne kaldırıldı ama kurtarılamadı. Katili olduğu iddia edilen 17 yaşındaki Recep Yılmaz, arkadaşları tarafından yakalanıp polise teslim edildi ancak daha sonra serbest kaldı. Cenazesine yaklaşık 10 binden fazla kişinin katıldı. Çaykur’un 42 fabrikasında işçi ve çalışanların da şalter indirerek cenazeye ve yürüyüşe katıldığına dikkat çekti. Daha sonra hemen yanına gömülen annesi Fatma Tatoğlu’nun artık ailesinden hiç kimseye ‘Bayram Ali’ isminin verilmemesini vasiyet etti.

GÖZLERİ HALA ÇOCUK

KAVGAYI ORTADA İYİLİĞİ İSE GİZLİ YAPARDI

CAMİİ DERNEĞİNİN ANAHTARINI CEBİNDE TAŞIYAN BİR MİLİTAN

Arkadaşı Sanatçı, Yazar Şenol Morgül bir yazısında Bayram Ali Tatoğlu’nu şöyle kaleme aldı: “Doğaçlama bir sosyalisttir. Sürekli iyilik yapan ama görünmeyen masal kahramanları gibidir. Kavgayı orta yerde, iyiliği gizli yapan biri. Yardıma koşan değil, yardımın, iyiliğin kendisi olan Bayram Ali Tatoğlu tüm Rize'nin 'Robin Hood'u ve ‘Deniz Gezmiş’idir.

İşçidir, futbolcudur, mahallelidir, işçiler arasında eğlenirken örgütleyen, örgütlerken eğlenen nevi şahsına münhasır, sıra dışı bir devrimcidir. En büyük marifeti hilesiz sevgidir. Klasik bir militan tipinin ötesinde, farklı özellikleri ve yetenekleriyle yerel bir 'kahraman' imgesi ve gerçeğidir. Bayram Ali kentin gülen yüzüdür, kötülük karşısında iyiliktir. Kendine özgü ikna yeteneğiyle karşısındakini ipsiz bağlayan hazır ve hızır bir cevaptır. Sözcükleri hızla kuşanan, halkı hızla örgütleyen bir hız imgesi olan Bayram Ali, Rize Eğitim Enstitüsü'nde 'hızlandırılmış eğitim'le okur ve mezun olur. Kentteki tüm muhalif derneklerin yanı sıra Cami Yaptırma ve Güzelleştirme Derneği'nin anahtarını da cebinde taşıyan bir militandır. Bir cümleyle, bir işaretle mahalleyi sokağa döken halk önderi. Sabaha kadar denizde ağ sarıp balık tutan, balıklardan kendi payını alıp kalanını dağıtan bir denizci. Ölümün ne kadar yakınında olduğunu bilirdi ama puştluk dağları da devirir. Bayram Ali, 30 Temmuz 1980’de gece vardiyasından çıkıp mahalleye geldiğinde pusuya düşürülerek öldürülür. Cenazesinde evler boşalır, sokaklar dolar. Kentin Bayram'ıdır. Yerel bir efsane olarak, unutmalara ve unutturmalara rağmen örnek bir sosyalist olarak yaşamaya ve yaşattırılmaya devam ediyor”.

Fatih Sultan KAR / İST.