Alpha-gal sendromu, adını “galaktoz-alfa-1,3-galaktoz” adlı bir şeker molekülünden alıyor. Bu molekül; inek, domuz, geyik ve tavşan gibi memelilerde doğal olarak bulunurken, insan vücudunda yer almıyor. Enfekte bir kenenin ısırmasıyla bu molekül kana karıştığında, bağışıklık sistemi tarafından tehdit olarak algılanıyor ve antikor üretimi başlıyor. Sonrasında ise et veya süt gibi alpha-gal içeren gıdalar tüketildiğinde vücudun alerjik tepki verdiği ortaya çıktı.
GEÇ TEPKİ VEREN BİR ALERJİ TÜRÜ
Hastalığın belirtileri genellikle ısırmadan 1 ila 3 ay sonra görülmeye başlıyor. Tüketilen hayvansal ürünlere karşı alerjik reaksiyonlar ise genellikle 2 ila 6 saat sonra ortaya çıkıyor. Belirtiler arasında şiddetli kaşıntı, cilt döküntüsü, karın ağrısı, bulantı, yüzde şişme ve hatta anafilaktik şok bulunuyor. Uzmanlar bu tür vakaların tanısının zor konduğunu ve birçok hekimin hâlâ bu sendromu tanımadığını belirtti.
6 KITAYA YAYILDI
Notre Dame Üniversitesi’nden Parazitoloji Uzmanı Prof. Lee Rafuse Haines, sendromun başlangıçta sadece ABD’nin güneydoğusuyla sınırlı sanıldığını, ancak bugün artık altı kıtada tespit edildiğini vurguladı.
HANGİ KENELER TAŞIYOR?
En bilinen taşıyıcının ABD’nin güneydoğusunda yaşayan “yalnız yıldız kenesi” (lone star tick) olduğu ifade ediliyor. Ancak araştırmalar, Avrupa’daki bazı kene türlerinin de benzer risk taşıdığını ortaya koyuyor. Özellikle şehir parkları ve kırsal alanlarda karşılaşılan geyik keneleri, hastalığın yayılmasında rol oynayabiliyor.
YAYILMA NEDENLERİ ARTIYOR
Alpha-gal sendromunun yayılmasındaki en büyük etkenler arasında kene popülasyonundaki artış, iklim değişikliği, doğa aktivitelerinin yaygınlaşması ve vahşi yaşamla temasın artması gösteriliyor. Uzmanlara göre özellikle sıcaklıkların yükselmesi, kenelerin yaşam alanlarını genişleterek daha fazla kişiyi risk altına soktuğu bildirildi.
KESİN TEDAVİSİ YOK
Şu anda Alpha-gal sendromunun bilinen bir tedavisi bulunmuyor. Hastalığa yakalanan kişilere hayvansal gıdalardan, süt ürünlerinden ve jelatin gibi katkı maddelerinden uzak durmaları öneriliyor. Ayrıca, kene ısırıklarından korunmak büyük önem taşıyor.
ALERJİ YILLAR İÇİNDE ZAYIFLAYABİLİYOR
Bazı vakalarda, riskli ürünlerden uzun süre uzak durulması durumunda alerjik reaksiyonların zamanla azaldığı bildirildi. Ancak bilimsel araştırmalar, hastalığın gelişim süreci, kimin nasıl etkilendiği ve tedavi seçenekleri konusunda hâlâ net sonuçlara ulaşmış değil.
KENELERDEN KORUNMA YOLLARI
Uzmanlar, doğada uzun kollu kıyafetler giymeyi, DEET içeren böcek kovucular kullanmayı ve doğa yürüyüşü sonrası vücut kontrolü yapmayı öneriyor. Ayrıca evcil hayvanların da düzenli olarak keneye karşı kontrol edilmesi gerektiği vurgulandı.
