Bilim insanları Güney Afrika'nın yıldan yıla yükseldiğini ortaya koydu. Başlangıçta bu hareketin yer kabuğunun derinlerindeki manto akışı nedeniyle gerçekleştiği düşünülüyordu. Yeni bir araştırma bu teoriyi çürüttü, toprak yükselmesinin nedeni iklim krizine bağlı kuraklık.
TOPRAK KURUYUNCA YÜKSELİYOR
Bonn Üniversitesi’nde yapılan çalışmada, Güney Afrika'nın farklı noktalarına yerleştirilen GPS alıcıları sayesinde 2012-2020 yılları arasında hassas ölçümler yapıldı. Özellikle kuraklıkla mücadele eden bölgelerde, yer kabuğunun yılda ortalama 6 milimetreye kadar yükseldiği tespit edildi.
Araştırmayı yürüten Dr. Makan Karegar’a göre suyu ve nemi kaybeden toprak, üzerindeki yükten kurtulunca adeta bir sünger gibi yukarı doğru genişliyor. Bu etki, yer altı suyu seviyesindeki düşüşle doğrudan bağlantılı.
KURAKLIK YILLARINDA ZEMİN ŞİŞİYOR
Cape Town gibi şehirlerin 2015-2019 yılları arasında "sıfır gün" seviyesine geldiği büyük kuraklık dönemlerinde, toprak kabarması daha da hız kazandı. Uydu verileri de bu hareketliliği doğruladı. Yükselme, kuraklık dönemlerinde zirveye çıkıyor, yağışlarla birlikte ise yavaşlıyor.
DÜNYA SANILDIĞI GİBİ KATI DEĞİL
Araştırmacılara göre bu durum, Dünya'nın yapısının ne kadar esnek olduğunu gösteriyor. Su kütlesi azaldığında kabuk, tıpkı bastırılmış bir lastiğin serbest bırakılması gibi yeniden yükseliyor. Yani gezegenimizin yüzeyi, düşündüğümüzden çok daha "canlı" tepkiler veriyor.
GPS ARTIK İKLİM KRİZİNİ DE GÖZLEMLEYECEK
Çalışmanın en dikkat çeken yanı, GPS teknolojisinin artık iklim değişikliğinin doğrudan etkilerini ölçmede kullanılabilir olması. Araştırmacılar bu yöntemin, düşük maliyetli ve hızlı sonuç verdiği için gelecekte su yönetimi ve kuraklık izleme sistemlerinde kritik rol oynayacağını belirtiyor.
