Yeni yıl itibarıyla brüt 33 bin 30 TL ve net 28 bin 75,50 TL olarak açıklanan asgari ücret, yalnızca %40 oranında bu ücretle çalışan kesimi etkilemekle kalmayıp, asgari ücretin üstünde gelir elde eden milyonlarca çalışanı da derinden ilgilendiriyor.
Asgari Ücretin Ekonomideki Yeri ve Etkisi
Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası'nın tarihsel verilere dayalı olarak yaptığı çalışmalar, asgari ücret artışlarının özel sektördeki genel ücret artışları için kritik bir referans oluşturduğunu ortaya koydu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Işıkhan, "çalışanları enflasyona ezdirmedik" diyerek 2026 dönemine ilişkin asgari ücretin 28.075 TL olarak belirlenmesini açıkladı. Merkez Bankası'nın teknik analizlerinde, asgari ücret artışları ile ortalama ücretler arasındaki korelasyonun büyüklüğü hesaplandı. Bu araştırmalara göre, asgari ücrete yapılan her 1 puanlık artış, asgari ücretin üzerinde maaş alan kesimlere 0,93 puanlık bir artış olarak yansıyor.
Ücret Artışlarının Özel Sektöre Etkisi
Merkez Bankası tarafından yapılan simülasyonlara dayanarak, 2026 yılı için asgari ücreti etkileyen %27’lik artışın, özel sektörde ortalama maaş düzeylerinde yaklaşık %25 oranında bir artışı tetikleyeceği öngörülüyor. Bu durum, genel ücret artışlarının asgari ücret zammı ile paralel bir şekilde hareket edeceğini göstermekte. Ekonomistlerin belirttiği gibi, asgari ücret artışları, yalnızca doğrudan etkilenen grupları değil, aynı zamanda dolaylı olarak diğer maaş gruplarını da etkileyen bir "yayılma etkisi" yaratır.
İşverenlerin Karşılaştığı Zorluklar
Haberde dikkat çeken başka bir konu ise işverenlerin artan mali yükleri oldu. Yeni dönemde işverenlere sağlanan asgari ücret desteği 1270 TL'ye yükseltilmiş olsa da, prim kesintilerindeki artışlar, şirketlerin bütçe planlamalarını zorlaştırmakta. Uzmanlar, maliyetlerin artmasının, özellikle asgari ücretin üzerinde maaş alan nitelikli iş gücüne yapılacak zam oranlarını olumsuz etkileyebileceği konusunda uyarıyor. İmalat dışı sektörlerde teşviklerin azaltılması, hizmet ve ticaret sektörlerinde faaliyet gösteren işletmelerin maaş artışı kapasitesini sınırlayan önemli bir unsur olarak öne çıkıyor.
Asgari Ücretin Üzerindeki Çalışanlar
Türkiye iş gücü piyasasında, çalışanların yaklaşık %40’ı doğrudan asgari ücretle geçim sağlarken, kalan %60'lık kesim asgari ücretin üzerinde gelir elde etmekte. Merkez Bankası'nın %25'lik yansıma tahmini, bu büyük grubun yeni yıldaki enflasyona karşı alım gücünü ve ekonomik durumunu belirleyecek önemli bir faktör olarak değerlendiriliyor. Yani, asgari ücret artışlarının yalnızca doğrudan etkilenen kesimle sınırlı kalmayacağı, aynı zamanda geniş bir çalışan yelpazesinin ekonomik dengelerini de şekillendireceği öngörülmekte.
