Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, düşük gelirli aileler için geliştirdiği yeni sosyal yardım düzenlemesi ile kamuoyunda dikkat çekti. “Vatandaşlık maaşı” olarak adlandırılan bu yeni destek modelinin, özellikle asgari ücretin altında gelir elde eden aileler için kalıcı bir güvenlik sunması hedefleniyor. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı'nın da dahil olduğu bu çalışma çerçevesinde, taslağın nihai hâlinin önümüzdeki aylarda belirlenmesi bekleniyor.
Bu yeni modelin, mevcut sosyal yardım sistemi üzerinde gerçekleştirilecek en kapsamlı dönüşümlerden biri olduğu ifade ediliyor. Amaç, maddi sıkıntı çeken ailelerin ekonomik durumunu güçlendirmek ve sosyal yardımları daha kapsayıcı bir hale getirmek.
Hedef: Aile gelirini asgari seviyeye çekmek
Vatandaşlık maaşı projesinin temelinde, düşük gelirli hanelerin ekonomik açıdan belirli bir alt seviyenin altına düşmemesini sağlamak bulunuyor. Taslakta, aile içindeki toplam geliri asgari ücretin altında kalan haneye düzenli bir ödeme yapılması öngörülmekte. Bu destek, haneler içinde kimsenin çalışmadığı ya da toplam gelirin yaşam standartlarını karşılayamadığı durumlarda devreye girecek.
Destekten yararlanan bir hanede en az bir bireyin işe başlaması durumunda ise ödemeler sona erecek. Bu sayede destek, ekonomik zorluklar çeken ailelere rahatlama sağlarken, aynı zamanda iş gücüne katılımı da teşvik etmeyi amaçlıyor.
Bu yaklaşımın, sosyal yardımlardan faydalanan bireylerin iş gücü pazarından uzaklaşmasını engelleyerek destekleri iş gücüne katılma motivasyonuyla uyumlu hale getireceği belirtiliyor.
Pilot Uygulama 2025’te Hayata Geçiyor
Vatandaşlık maaşı uygulamasının ilk etapta belirlenen pilot şehirlerde hayata geçirilmesi planlanıyor. Pilot dönemde, modelin teknik işleyişi, ihtiyaç belirleme süreçleri ve ödeme yöntemleri gibi birçok kritik detay test edilecektir.
Pilot uygulamalardan elde edilecek verilerle, Türkiye genelinde yürütülecek nihai sistemin çerçevesi belirlenecek. Bu süreçte, sosyal yardımların sürdürülebilirliği ve bütçe planlaması yeniden gözden geçirilecek.
Yetkililer, yeni sistemin mevcut yardımlarla örtüşmemesi için titiz bir entegrasyon süreci yürütüleceğini ifade ediyor. Bu sayede, farklı kuruluşlar tarafından sağlanan desteklerin daha etkin ve daha şeffaf bir hale gelmesi hedefleniyor.
2026’da Ülke Genelinde Uygulama Bekleniyor
Cumhurbaşkanlığı'nın 2026 Programı'nda sosyal yardım mekanizmalarının yeniden yapılandırılacağına dair önemli vurgular yapıldı. Buna göre, sosyal yardım sistemi, çalışmayı engelleyen unsurlardan arındırılarak daha dinamik ve gelir odaklı bir yapıya kavuşturulacak.
Yeni modelin merkezinde, birey başına garanti edilen minimum gelir yer alacak. Bu sayede, ailelerin ekonomik sıkıntı dönemlerinde temel ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri bir güvenlik ağı oluşturulacak. Aynı zamanda sosyal yardımların ülke genelinde standart hale getirilmesi ve daha fazla aileye ulaşılması amaçlanıyor.
Vatandaşlık maaşının, düşük gelirli hanelerin yaşam şartlarını iyileştirmesi, sosyal eşitsizliği azaltması ve ekonomik istikrarı desteklemesi beklenen önemli bir adım olduğu görülüyor. Türkiye’nin yeni sosyal politika hamlesi olarak değerlendirilen bu modelin detayları, önümüzdeki dönemde daha net bir şekilde ortaya çıkacak.
