Çocukların sağlıklı bir şekilde büyümesi ve gelişmesi açısından çinko, demir ve kalsiyum kadar önemli bir mineraldir. Ancak son dönemlerde yapılan çalışmalar, çocuklarda çinko eksikliğinin daha yaygın olduğunu göstermiştir. İştahsızlık, sık enfeksiyon geçirme, büyüme yavaşlığı ve öğrenme güçlükleri gibi belirtilerle kendini gösteren çinko eksikliği, zamanında fark edilmediğinde hem fiziksel hem de zihinsel gelişim üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir.
Çinko Eksikliğinin Belirtileri
Çinko eksikliği, çocukların yaşam kalitesini ciddi şekilde düşüren çeşitli belirtilerle ortaya çıkabilir. Bu belirtiler arasında, büyüme geriliği, iştahsızlık, bağışıklık sisteminin zayıflaması, cilt ve saç sorunları, tat ve koku duyularında azalma, huzursuzluk ve dikkat dağınıklığı gibi durumlar yer alır. Özellikle büyüme geriliği, boy uzamasında yavaşlama ve kilo alımında yetersizlik şeklinde kendini gösterirken, iştahsızlık durumu çinko eksikliğinde sık rastlanan bir belirtidir. Bağışıklık sisteminin zayıflaması da çocukların sık hastalanmasına neden olurken, ciltteki sorunlar, saç dökülmesi ve yaraların iyileşmesinde gecikmelere yol açmaktadır. Tat ve koku duyusundaki azalma ise çocukların yiyeceklerden tat almasını zorlaştırırken, bu durum iştah kaybını da derinleştirebilir. Çinko, sinir sistemi gelişiminde önemli bir rol oynadığından, eksiklik durumlarında davranış değişiklikleri meydana gelebilir.
Çinko Kaynakları
Çinko hem hayvansal hem de bitkisel gıda kaynaklarında bol miktarda bulunmaktadır. Hayvansal kaynaklar arasında kırmızı et, özellikle dana ve kuzu eti, tavuk, hindi, balık ve deniz ürünleri (özellikle istiridye ve karides), yumurta, süt ve süt ürünleri yer almaktadır. Öte yandan, bitkisel kaynaklar arasında baklagiller (nohut, mercimek, fasulye), kabuklu yemişler (badem, fındık, ceviz, kaju), tohumlar (kabak çekirdeği, susam, ay çekirdeği) ve tam tahıllar (yulaf, bulgur, tam buğday ekmeği) önemli yer tutar. Yeşil yapraklı sebzeler, özellikle ıspanak ve brokoli, çinko alımına katkıda bulunabilen diğer önemli besinlerdir. Bu çeşitliliğin sağlanması, çocukların çinko ihtiyacını karşılamak açısından büyük bir önem taşır.
Çinko Eksikliğinin Tanısı ve Takviyesi
Çinko eksikliği, kesin olarak kan testi ile tespit edilebilir. Bu nedenle, çocuklarda çinko seviyelerinin düşüklüğünden şüpheleniliyorsa mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Doktor önerisi olmadan çinko takviyesi başlamak doğru değildir; zira aşırı çinko alımı, bağışıklık problemlerine ve bakır eksikliği gibi yan etkilere sebep olabilmektedir. Uzmanlar, zengin bir beslenme programı ile çinko ihtiyacının doğal yollarla karşılanmasını önerir. Çocukların sağlıklı bir gelişim göstermesi için dengeli ve yeterli beslenme şarttır.
