Her yıl açıklanan prestijli listede Gökova'nın incisi Akyaka'dan Torosların zirvesindeki Ormana'ya, Ege'nin gizli cenneti Barbaros'tan Mezopotamya'nın kadim mirası Anıtlı'ya kadar uzanan pek çok köyümüz uluslararası alanda tanıtılıyor. Yıllar içindeki bu istikrarlı başarı, Türkiye'nin turizm sektörünün sadece deniz, kum ve güneş olmadığını kanıtlıyor.
Otantik, kültürel ve sürdürülebilir kırsal deneyimler arayanlar için yıllara göre Türkiye’den seçilen en güzel turizm köylerini sıraladık.
Mustafapaşa Köyü - Ürgüp/Nevşehir
“2021 Yılı En İyi Turizm Köyleri” listesine giren Mustafapaşa, Kapadokya'nın doğal ve kültürel zenginliğini yansıtıyor. Bu güzel köy, 9. yüzyıldan erken Cumhuriyet Dönemi’ne uzanan 200'den fazla tescilli yapısıyla adeta bir açık hava müzesi. Mustafapaşa, özellikle Rum ile Müslüman halkın ortak yaşam kültürünü yansıtan taş ve kemerli sivil mimari örnekleri ile ünlü. Köyde Cami-i Kebir ve Mehmet Şakir Paşa Medresesi gibi Osmanlı eserlerinin yanında Aziz Nikolas Manastırı ve Konstantin-Eleni Kilisesi’ni de görmek mümkün.
Kapadokya’nın küçük bir modeli olan Mustafapaşa'nın UNWTO tarafından seçilmesindeki en önemli nedenler ise doğal çevrenin, biyolojik çeşitliliğin ve yerel yaşam tarzının (gastronomi dahil) korunarak, turizm için pozitif bir güç olarak kullanılması. Köy, etkileyici kaya oluşumları, 8. ile 9. yüzyıllardan kalma kaya kiliseleri ve geleneksel tarımsal faaliyetlerinin izlerini taşıyan Mustafapaşa Manastır Vadisi ile de öne çıkıyor.
Taraklı - Sakarya
Sakarya'nın tarih ve doğayla iç içe geçmiş saklı cenneti Taraklı, “2021 Yılı En İyi Turizm Köyleri” listesinde kendine yer buluyor. Taraklı, iyi korunmuş Osmanlı Dönemi sivil mimarisi ile adeta zamanda bir yolculuğa çıkarıyor. Arnavut kaldırımlı dar sokakları ve geleneksel ahşap cumbalı evleri, kültürel mirasın titizlikle korunduğunu gösteriyor. Bu tarihî evlerden yaklaşık 80 tanesi koruma altında. "Sakin Şehirler" (Cittaslow) listesinde de yer alan Taraklı, yerel kültürü, geleneksel yaşam tarzı, doğal güzellikleri ve sürdürülebilir turizm ile ziyaretçilerinin dikkatini çekiyor.
Mimar Sinan’ın eserlerinden olduğu düşünülen 1517 tarihli Yunus Paşa Camii (Kurşunlu Camii) ile bilinen Taraklı, doğa turizmi ve termal turizm potansiyeline de sahip. Karagöl Yaylası ve Hark Kanyonu gibi doğal güzellikler, ekoturizm için ideal. Taraklı'nın sembolü olan Yedi Asırlık Çınar Ağacı ve Taraklı'ya adını veren şimşir kaşık ve taraklar da görülmeye değer. Taraklı, turizmin yerel halkın refahını artırması, bölgesel eşitsizlikleri azaltması ve kırsal kültürün korunması vizyonuyla bu listeye girmeyi başarıyor.
Birgi Köyü - Ödemiş/İzmir
Birgi Köyü, 5.000 yıllık kadim tarihi ve büyüleyici mimari dokusu sayesinde “2022 Yılı En İyi Turizm Köyleri" listesine giriyor. Bozdağ'ın eteklerindeki Birgi Köyü, klasik Selçuklu ve Osmanlı Dönemi evlerinin en nadide örneklerini barındıran bir açık hava müzesi. Köy, kırmızı kiremit çatılı, ahşap pencereli ve cumbalı taş evleriyle ünlü. Özellikle Çakırağa Konağı, 18. yüzyıl Osmanlı sivil mimarisinin bir şaheseri. Bu tarihî dokunun titizlikle korunması ve köy halkının bu mirasa sahip çıkması, Birgi'yi sürdürülebilir turizmde öne çıkaran en temel faktör.
2012 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne de dahil edilen Birgi'nin kültürel zenginliği, mimari yapıların ötesine uzanıyor. 1312 yılında yaptırılan ve Selçuklu sanatının zarif örneklerini taşıyan Aydınoğlu Mehmet Bey Ulu Camii, tarihî bir hazinemiz. 18. yüzyıldan kalma duvar resimleri ve ahşap oymalarıyla ünlü Çakırağa Konağı da köyde mutlaka ziyaret edilmesi gereken yerler arasında bulunuyor. Tarihî zenginlikleri ve kültürel mirası ile UNWTO listesine girmeyi başaran Birgi Köyü’nde elde edilen turizm gelirleri de yerel üretimin geliştirilmesine harcanıyor.
Cumalıkızık Köyü - Yıldırım/Bursa
Cumalıkızık Köyü, UNWTO’nun “2022 Yılı En İyi Turizm Köyü Geliştirme Programı” kapsamında Türkiye’nin en iyi turizm köyleri arasına katıldı. Cumalıkızık, 700 yıllık köklü geçmişe sahip bir Osmanlı köyü. Ayakta kalan 270'e yakın eviyle köy, Osmanlı kırsal mimarisinin en özgün ve korunmuş örnekleri arasında. Cumalıkızık, tarihî, kültürel ve doğal değerlerini titizlikle koruması ile 2014 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne girmeyi de başardı.
Cumalıkızık Köyü’nün taş döşeli dar sokakları ve cumbalı, renkli ahşap-kerpiç evleri, adeta bir film platosunu andırıyor. Köy, aynı zamanda canlı bir kültürel deneyim vadediyor. Yerel halkın kurduğu köy pazarında satılan yöresel ürünler, el yapımı hediyelik eşyalar ve ünlü Cumalıkızık kahvaltısı, ziyaretçilerin köy yaşamına doğrudan katılımını sağlıyor.
Anıtlı Köyü - Midyat/Mardin
“2025 Yılı En İyi Turizm Köyleri” listesine giren Anıtlı Köyü, 2022 yılında geliştirme programında yer alıyordu. Kadim bir medeniyet beşiği olan Anıtlı, etkileyici tarihi ve zengin kültürel mirasıyla öne çıkıyor. Geleneksel taş yapılarla süslü köy, binlerce yıldır bölgede varlığını sürdüren Süryani kültürünün ve inancının da önemli bir merkezi. Anıtlı Köyü'nün en dikkat çekici özelliği, yüzyıllardır farklı dinlere ve kültürlere ev sahipliği yapmış olması.
2021 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alınan Meryem Ana Kilisesi ve Mor Sobo Katedrali gibi etkileyici yapılar, Anıtlı Köyü’nün inanç turizmi potansiyelini gözler önüne seriyor. Anıtlı, bu çok kültürlü yapısını yerel kalkınmayı ve toplumsal refahı artırmak için kullanmayı benimsemiş. UNWTO programı sayesinde Anıtlı, ziyaretçilere daha iyi bir deneyim sunmak için altyapı iyileştirmeleri yapıyor. Aynı zamanda yöresel ürünlerin ve el sanatlarının korunup teşvik edilmesiyle yerel ekonomiye daha fazla katkı sağlanıyor. Anıtlı, bu ödül ile Mezopotamya'nın derin tarihî ve kültürel çeşitliliğini keşfetmek isteyenler için Mardin'in en değerli turizm destinasyonlarından biri haline gelecek.
Şirince Köyü - Selçuk/İzmir
Şirince, “2023 Yılı En İyi Turizm Köyleri” listesine girerek Ege'nin kültürel ve doğal zenginliğini küresel çapta tanıtıyor. Tablo güzelliğindeki Şirince, zeytin, mandalina ve incir ağaçlarıyla çevrili otantik atmosferiyle ünlü. Geleneksel cumbalı taş evler ise köyün estetik manzarasını oluşturuyor. Şirince, otantik dokusunu koruma, yerel ekonomiyi destekleme ve geleneksel yaşam tarzını sürdürülebilir turizmle bütünleştirme konusundaki başarısıyla biliniyor.
Şirince Köyü, tarihî güzelliğini zengin yerel kültür ve gastronomiyle de birleştiriyor. Köyde yüzyıllardır yapılan bağcılık geleneğinin parçası olan meyve şarapları, Şirince'yi dünya çapında bir marka haline getirmiş durumda. Şirince, zeytinyağlı Ege lezzetleri, organik otları ve geleneksel el sanatlarıyla da tanınıyor. Butik otellere dönüştürülen taş konaklar ve köy meydanındaki pazar alanı da bu otantik deneyimi tamamlıyor. Efes Antik Kenti ve Meryem Ana Evi gibi önemli kültürel miras alanlarına olan yakınlığı da Şirince'yi kültürel rotaların vazgeçilmez durağı yapıyor.
Kale Üçağız Köyü - Demre/Antalya
Kale Üçağız, 2023 yılı geliştirme programında gösterdiği başarı ile “2025 Yılı En İyi Turizm Köyleri” listesine de giren özel bir yer. Likya Uygarlığı’nın izlerini taşıyan bu güzel sahil köyü, Kekova’ya açılan bir kapı. Kale Üçağız, binlerce yıllık tarihî kalıntıları, modern köy yaşamıyla harmanlayan nadir yerlerden. Masmavi suların içindeki Kekova “Batık Şehir” kalıntıları ve antik lahitler, burayı adeta bir açık hava müzesine dönüştürüyor.
Kale Üçağız, binlerce yıl öncesine ait medeniyetlerin kalıntılarıyla sadece bir tatil değil, aynı zamanda tarihle doğanın kucaklaştığı etkileyici bir köy. Dünyaca ünlü Likya Yolu’nun da bir parçası olan Kale Üçağız, sürdürülebilir turizmin en güzel örneklerinden. Burada cam tabanlı tekneler ile Kekova koylarını da keşfedebilirsin. UNWTO'nun bu ödülü, Kale Üçağız'ın kültürel mirası koruma çabalarını gözler önüne seriyor. Köy, çevresel sürdürülebilirliğe ve yerel toplulukların kalkınmasına katkı sağlayan bir model sunuyor. Kale Üçağız, Akdeniz'in en otantik ve değerli turistik noktalarından biri olarak ülkemizi dünyaya tanıtıyor.
Kemaliye (Eğin) - Erzincan
Doğu Anadolu'nun sarp kayalıkları arasına gizlenen Kemaliye, tarih ve doğanın iç içe geçtiği bir hazine. UNWTO tarafından “2023 Yılı En İyi Turizm Köyü Geliştirme Programı"na dahil edilen Kemaliye, potansiyelini küresel düzeyde artırma fırsatı yakaladı. Karanlık Kanyon'a komşu olan Kemaliye, dik yamaçlara yaslanmış geleneksel taş evleri, dar ve dolambaçlı sokakları ile büyüleyici bir Osmanlı atmosferine sahip. Bu etkileyici evler, özgün mimarileri ve ahşap işçilikleri ile dikkat çekiyor.
Kemaliye, adrenalin ve doğa sporları için de popüler bir merkez. Karanlık Kanyon'da yapılan tekne turları ve nehrin üzerine kurulu olan efsanevi "Taş Yol" (dünyanın en zorlu yollarından biri olarak biliniyor) macera tutkunlarını kendine çekiyor. UNWTO geliştirme programı, Kemaliye'nin ekoturizm potansiyelini daha iyi değerlendirmesine, altyapısını güçlendirmesine ve yerel halkın turizm gelirlerinden adil pay almasına odaklanıyor.
Ormana - İbradı/Antalya
Torosların zirvesindeki saklı cennet Ormana, “2024 Yılı En İyi Turizm Köyleri” listesinde yer alıyor. Bu prestijli ödül, çimento veya çivi kullanılmadan sadece taş ve yöreye özgü sedir ağacı kütükler ile inşa edilen geleneksel düğmeli evlerin titizlikle korunmasının bir sonucu. Düğmeli evler, ahşap hatıl (düğme) parçalarının duvarlardan dışarı taşarak yapıya dayanıklılık ve esneklik sağlamasıyla benzersiz bir mimari örneği. Ormana, tarihî dokusunu korurken, kültürel mirasını ve yerel yaşam tarzını turizmle başarılı bir şekilde birleştiriyor.
Ormana, kültürel zenginliğinin yanı sıra doğal güzellikleriyle de dikkat çekiyor. Altınbeşik Mağarası (dünyanın 3. büyük yeraltı gölüne sahip) ve nadir yılkı atlarının özgürce dolaştığı Eynif Ovası, doğa turizmi meraklılarını köye çekiyor. Ormana’nın ünlü düğmeli evleri, restore edilerek butik otel ve pansiyonlara dönüştürülmüş. Ormana, geleneksel hayvancılık ve tarım faaliyetlerini (özellikle üzüm bağları ve kestane ormanları) korurken, turizmden elde ettiği gelirle sürdürülebilir bir kalkınma modeli oluşturuyor.
Akyaka - Ula/Muğla
Ege ve Akdeniz'in kesişim noktasındaki Akyaka, doğal ve kültürel değerleri ile uluslararası alanda takdir kazanıyor. Akyaka, “2025 En İyi Turizm Köyleri” listesine giren 4 köyümüzden biri. “Sakin Şehir" (Cittaslow) unvanına sahip Akyaka, çevre dostu geleneksel mimarisini koruma ile öne çıkıyor. Köydeki evler, yöreye özgü taş ve ahşap kullanılarak inşa edilmiş. İki katlı, beyaz badanalı ve cumbalı bu evler, Ege-Osmanlı sentezini yansıtıyor. Mimari bütünlük ve doğal dokunun titizlikle korunması, Akyaka'yı sadece estetik açıdan değil, sürdürülebilir bir yaşam ve turizm modeli olarak da örnek yapıyor.
Akyaka'yı diğer kıyı yerleşimlerinden ayıran en çarpıcı doğal güzellik ise buz gibi berrak sularıyla ünlü Azmak Nehri. Nehrin etrafını saran sazlıklar, zengin biyolojik çeşitliliğe ev sahipliği yapıyor. Gökova Körfezi'nin rüzgâr ve deniz koşulları da Akyaka'yı dünyaca ünlü bir rüzgâr sörfü merkezi haline getiriyor. UNWTO, Akyaka'nın bu kültürel mirasını ve yerel halkın katılımıyla sağlanan sürdürülebilir turizm çabalarını belgeliyor.
Barbaros - Urla/İzmir
“2025 Yılı En İyi Turizm Köyleri” listesindeki bir diğer güzel köyümüz olan Barbaros, Ege'nin doğal güzelliklerini, yerel üretim gücünü ve kültürel mirasını küresel çapta tanıtıyor. Barbaros'u diğer köylerden ayıran en dikkat çekici özellik ise köyün sokaklarını süsleyen rengârenk korkuluklar. Köy halkının dayanışmasıyla hayata geçirilen bu sanat eserleri, tarlalardaki geleneksel görevlerinden ayrılarak turizmin sembolü haline gelmiş. Korkuluklar, köye masalsı ve sevimli bir atmosfer katıyor. Bu yaratıcı yaklaşım, Barbaros'un sadece tarihî ve doğal güzelliklerini değil, aynı zamanda canlı ve katılımcı bir yerel kültüre sahip olduğunu gösteriyor.
Barbaros Köyü’nün bu prestijli listeye alınmasındaki en önemli unsurlar arasında yerel üretimi, el sanatlarını ve kültürel etkinlikleri merkeze alan turizm anlayışı yer alıyor. Köyde her yıl düzenlenen Oyuk Festivali gibi etkinlikler, korkuluk geleneğini yaşatıyor ve Barbaros’un uluslararası bilinirliğini artırıyor. Barbaros Köyü’nün taş sokaklarında dolaşırken zeytinyağı, ev yapımı reçeller, organik sebzeler ve köy ekmeği gibi yöresel ürünleri de üreticilerinden satın alabilirsin.
