Önceki yıllarda yaş çay alım fiyatı taban fiyat + destekleme şeklinde iki ayrı kalem halinde açıklanırken, bu yıl desteklerin fiyatın içine dahil edilerek tek rakam olarak duyurulması, üreticiler arasında “destekler kaldırıldı mı?” tartışmasını beraberinde getirdi. Aydın, bu uygulamanın gerekçesinin kamuoyuna net biçimde açıklanmadığını belirtti.
Milletvekili Aydın, önergesinde 2025 yılı yaş çay kilogram fiyatının neden önceki uygulamalardan farklı bir yöntemle belirlendiğini sorarak, bu tercihin hangi ekonomik ya da yönetsel gerekçelere dayandığını sorguladı.
“25,44 TL’nin içinde hangi destekler var?”
Aydın, açıklanan 25,44 TL’lik fiyatın içinde yer alan destekleme unsurlarının kalem kalem ve rakamsal olarak açıklanmasını istedi. Üreticilerin, desteklerin fiyatın içine gizlendiği ve şeffaflığın ortadan kalktığı yönünde ciddi endişeler taşıdığına dikkat çekti.
Özel sektör alımları üretici aleyhine mi kullanılıyor?
Soru önergesinde, tek fiyat politikasının özel sektör alımlarında üretici aleyhine kullanıldığı yönündeki şikayetler de gündeme getirildi. Aydın, fiyat açıklamasının ardından özel sektör firmalarının daha düşük fiyatlarla yaş çay alımı yapmasının üreticiyi mağdur edip etmediğini sorarak, bu konuda herhangi bir denetim veya düzenleme planı olup olmadığını Bakan Yumaklı’ya yöneltti.
“ÇAYKUR kotası üreticiyi zorluyor”
Milletvekili Aydın, özellikle ÇAYKUR’a kota dışı satış yapmak zorunda kalan üreticilerin, özel sektör karşısında çok daha düşük fiyatlara mahkum kaldığını vurguladı. Bu durumun önüne geçmek için taban fiyat uygulaması veya yasal bir düzenleme yapılıp yapılmayacağını sordu.
Budama desteği ve 2026 fiyat politikası da soruldu
Aydın’ın önergesinde budama destekleri de önemli bir başlık olarak yer aldı. Yaş çayda kaliteyi ve verimi artırmak için zorunlu olan budama işlemleri için verilen desteklerin yeterli olup olmadığı sorulurken, 2026 yılında bu desteğin artırılması ya da kapsamının genişletilmesine yönelik bir çalışma olup olmadığı da gündeme getirildi.
Ayrıca, 2026 yılında da tek fiyat politikasının devam edip etmeyeceği ya da yeniden taban fiyat + destekleme sistemine dönülüp dönülmeyeceği sorusu da Bakanlığa yöneltildi.
“Fiyat yıl boyunca sabit, maliyet artıyor”
Önergede dikkat çeken bir diğer başlık ise yaş çay fiyatının yıl boyunca sabit kalması oldu. Aydın, girdi maliyetleri ve kuru çay fiyatları yıl içinde artarken, üreticinin aynı fiyattan çay satmaya devam etmesinin ciddi bir dengesizlik yarattığını belirtti. Bu nedenle yıl içinde birden fazla fiyat güncellemesi yapılıp yapılmayacağını sordu.
Çay üreticisine ekipman desteği talebi
Aydın, genç nüfusun tarımdan çekildiği ve iş gücü sorununun büyüdüğü bir dönemde, çay üreticilerinin kullandığı elektrikli çay motorlarının hibe ve ekipman destekleri kapsamına alınmamasını da eleştirdi. Tarım makineleri desteklerinde çay üreticisinin neden kapsam dışında bırakıldığını sorarak, bu alanda yeni bir destek programı planlanıp planlanmadığını gündeme taşıdı.
Üretici cevap bekliyor
Yaş çayda fiyat ve destekleme politikasına ilişkin bu soruların, özellikle Doğu Karadeniz’de binlerce üreticinin kafasındaki belirsizlikleri yansıttığına dikkat çekiliyor. Gözler şimdi Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın vereceği yanıtlara çevrildi.
