Laksatif, halk arasındaki ismi ile müshil olarak bilinir. Şiddetli kabızlık probleminin ortadan kalkması için doktorlar tarafından hastalara reçete edilen bir ilaç türüdür. Müshil kullanımı ile dışkıda yumuşama meydana gelir ve dışkı çıkışı kolaylaşmış olur. Kabızlık, kişilerde hazımsızlık problemi gibi birçok rahatsızlığa yol açabilir. Aynı zamanda uzun süreli kabızlık, kolonların tıkanmasına da neden olabilir. Kolon tıkanıklığı ise ilerleyen süreçlerde kolon kanseri riskini artırır.
Laksatif Nedir?
Laksatif nedir sorusuna, kısaca; laksatif, bağırsaklarının boşaltılabilmesini sağlayan bir ilaçtır yanıtını vermek mümkündür. Bağırsakta meydana gelen bazı sorunlar ve tıkanıklıklar, kabızlığa yol açar. Bu durumda ise bağırsaklar boşaltılamaz ve farklı sağlık problemleri meydana gelir. Kişinin sağlığının iyileştirilebilmesi için ise müshil kullanımı önerilir.
Laksatif etki ile dışkı hareketliliği sağlanmış olur. Sindirim sistemi düzenlenir ve kişinin tuvalete çıkma süreci bir düzene girer. Müshil, reçetesiz şekilde temin edilebilen bir ilaçtır. Fakat reçetesiz olarak dahi olsa doktor onayı olmadan kullanılması önerilen bir durum değildir. Kabızlık problemi olmayan kişilerin bu tür ilaçları kullanması, sindirim ve boşaltım sistemine zarar verebilir.
İshal durumunda laksatif kullanımı, bağırsakların tamamen boşalmasına yol açar. Bağırsakların tamamen boşalması halinde ise bağırsak florasında bozulmalar meydana gelir. Bu nedenle bu tür ilaçların bilinçsiz bir şekilde kullanılmaması gereklidir.
Laksatif ve laksatif etki nedir sorusunu kısaca özetlemek gerekir ise; laksatif bağırsakların boşaltılmasını sağlayan müshil isimli bir ilaçtır ve laksatif etki ise bağırsak hareketliliğinin gerçekleşmesi ve sindirimin kolaylaşmasıdır.
Laksatif Türleri Nelerdir?
Müshil, farklı türlere sahiptir ve her türünün görevi dışkının vücuttan atılmasını sağlamaktır. Müshil türlerinin kategorilendirilmesi, işlevlerine göre değişkenlik gösteren bir durumdur. Laksatif türleri genel olarak sekiz farklı kategoriye ayrılır ve bu türler şu şekilde bilinir:
Dışkı Yumuşatıcı Laksatif
Dışkı yumuşatıcı özelliğe sahip olan müshiller, bağırsakta dışkının birikmesi fakat boşaltılamaması halinde kullanılır. Dışkı bu müshil sayesinde yumuşar ve bağırsak boşaltımı gerçekleşir. Dışkı bu süreçte sıvı yardımı ile yumuşar. Dokusat, dışkı yumuşatıcı laksatifler arasında yer alır.
Hacim Oluşturma Özelliğine Sahip Laksatif
Bu laksatif türünde de dışkının yumuşaması sağlanır. Fakat laksatif hacim oluşturarak bu süreci gerçekleştirir. Dışkının ağırlığı ve hacmi müshil sayesinde artış gösterir. Bu artış ile birlikte ise bağırsaklar uyarılır. Uyarılan bağırsaklar ise dışkının yumuşamasını sağlar ve kabızlık problemi ortadan kalkar.
Uyarıcı Laksatif
Kabızlık esnasında bağırsak sisteminde yer alan kas türlerinde kasılmalar meydana gelir. Uyarıcı laksatif türleri, bağırsak sistemindeki kasların gevşemesini sağlar. Kasların gevşemesi halinde ise dışkının vücuttan atılması daha kolay hale gelir. Uyarıcı laksatifler; bisacodyl, sinameki ve sodyum pikosülfat olarak bilinir.
Osmotik Laksatif
Osmotik laksatifler, bağırsaklara farklı organlardan su çeker. Bağırsaklara çekilen su ise dışkıyı yumuşatır ve bağırsak boşaltımının gerçekleşmesi sağlanır. Laksatif türlerinin tamamı, bağırsakların temizlenmesini ve kabızlık probleminin ortadan kalkmasını sağlar. Aralarındaki temel fark, bu süreci gerçekleştirme şeklidir. Osmotik laksatiflerin içerisinde; gliserin, sodyum fosfat, magnezyum sitrat ve magnesianın sütü yer alır.
Toplu Üreten Laksatifler
Toplu üreten laksatifler, liflerden suyu çekerek bağırsaklara iletir. Kabızlığın, uzun süreli önlenmesine katkı sağlar. Toplu üretim türüne verilebilecek örnekler metilselüloz ve psylliumdur.
Yağlayıcı Laksatifler
Yağlayıcı özelliğe sahip olan müshiller, bölgenin yağlanmasını sağlar ve bağırsak hareketlerini kolaylaştırır. Bu yağ yapısı sayesinde bağırsaktaki suyun emilmesinin de önüne geçilmiş olur. Mineral yağlar ve magnezyum hidroksit, yağlayıcı müshil türleri arasında yer alır.
Tuzlu Laksatifler
Tuzlu müshil türleri, magnezyum sitrat ve sodyum asit pirofosfat içeriğine sahip ürünler olarak bilinir. Bağırsak tıkanıklığı söz konusu değilse bu müshil türünün kullanımı önerilir.
Prokinetik Laksatif
Prokinetik ilaç türleri müshilden farklı bir tür olarak da değerlendirilir. Bu ilaç türleri sadece kabızlık problemi için kullanılmaz. Aynı zamanda reflü gibi sağlık problemlerinin tedavisi için de bu ilaç türlerinin kullanımına başvurulabilir.
Laksatif Kullanımının Zararları ve Yan Etkileri Nelerdir?
Laksatif ilaçların kullanımı genel olarak sağlık problemlerinin ve özellikle kabızlık probleminin tedavisinde kullanılır. Bağırsak sağlığının korunması ve dengelenmesi için bu tür ilaçların kullanımı, doktorlar tarafından hastalara önerilir. Fakat bu ürünlerin bazı olası yan etkileri de vardır. Laksatif kullanımının olası yan etkileri ve zararları arasında şu maddelere yer verilir:
Laksatif Faydaları Nelerdir?
Laksatif kullanımı, bağırsakların rahatlamasını sağlar. Kabızlık probleminin ortadan kalkmasını sağlar ve kişinin kabızlık nedeni ile ortaya çıkan ağrılarını hafifletir. Gaz sancısının geçmesine katkı sağlar. Laksatif kullanımının diğer faydaları ise şu şekildedir:
Dışkının hacmini arttırır.
Bağırsak hareketlerini düzenler.
Mide problemlerine iyi gelir.
Laksatif Görevi Gören Doğal İçerikler Nelerdir?
Laksatif ilaçlara alternatif olarak tüketilebilecek bazı besinler vardır. Özellikle lif içeriği yüksek olan besinlerin tüketimi, bağırsakların hareketlenmesini sağlar ve boşaltım sürecini destekler. Erik ve incir gibi meyveler de metabolizma düzenleyici özelliğe sahiptir. Bunların haricinde tüketilebilecek olan besinler ise şu şekilde sıralanabilir:
Kayısı
Armut
Kuru incir
Yulaf
Kepek ekmeği
Mercimek
Nohut
Fasulye
Enginar
Ispanak
Elma
Brüksel lahanası
Bu besin türlerinin düzenli olarak tüketilmesi, kabızlık probleminin önüne geçilmesini sağlar. Fakat aşırı tüketimine bağlı olarak ise ishal problemi ile karşılaşılma riski söz konusudur. Bu nedenle besinlerin dozunda tüketilmesi oldukça önemlidir.
