Türk Ceza Kanunu’nda 18 yaş altındaki kişilere uygulanan cezaların caydırıcılığı konusunda tartışmalar devam ederken, TBMM’nin önümüzdeki günlerde bu alanda yeni bir düzenleme yapabileceği ifade ediliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan da, hem çocukları suça yönlendirenler hem de ailelerin sorumluluğu konusunda gerekli adımların atılmasını talep etti.
Talimat verdi
Türkiye’yi derinden sarsan 15 yaşındaki Mattia Ahmet Minguzzi cinayetinde, failin 18 yaşından küçük olması nedeniyle cezasında indirim uygulanacak olması kamuoyunda büyük tepkiyle karşılandı. 24 yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılanan sanığın, “çocuk indirimi” uygulanması hâlinde hukukçulara göre 10 ila 15 yıl içinde şartlı tahliye edilmesi mümkün olabilir. Hem Minguzzi ailesi hem de toplum bu indirime karşı çıkarken, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç geçtiğimiz günlerde çocuk yargılamalarına ilişkin yeni bir düzenleme üzerinde çalışıldığını duyurdu.
Alınan bilgilere göre, TBMM’nin 1 Ekim’de başlayacak yeni yasama döneminde “Yeni Minguzziler yaşanmasın” diyerek çocuk yaşta işlenen ağır suçlarda cezaların artırılması yönünde adımlar atması bekleniyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da, hem çocukları suça iten yapılarla mücadele edilmesi hem de ailelerin sorumluluğuna yönelik düzenlemeler yapılması talimatını verdi.
Yeni düzenleme geliyor
Türkiye Gazetesi'nin haberine göre, Adalet Bakanlığı tarafından yürütülen çalışmada 18 yaş altındaki çocukların işlediği suçlara ilişkin cezaların yeniden kademelendirilmesi planlanıyor. TBMM bünyesinde çocuklara yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla kurulan araştırma komisyonunun taslak raporunda da cezaların artırılmasına yönelik öneriler yer alıyor. Türk Ceza Kanunu’na göre, suçun işlendiği sırada 12 yaşını doldurmamış çocukların ceza sorumluluğu bulunmazken, 15 yaşını doldurmamış olanların ise fiilin hukuki anlamını ve sonuçlarını algılayamaması ya da davranışlarını yönlendirme yeteneğinin gelişmemiş olması durumunda cezai sorumluluğu olmuyor.
15-18 yaş arasındaki kişiler için ise ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda 18 ila 24 yıl, müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda ise 12 ila 15 yıl hapis cezası uygulanıyor. Yeni düzenleme kapsamında cezaların yaşa göre yeniden yapılandırılması, çocukları suça sürükleyen çetelere karşı daha caydırıcı yaptırımlar getirilmesi ve ailelere de sorumluluk yüklenmesine yönelik adımlar gündemde.
Dünyadan örnekler ele alınacak
Pek çok Avrupa ülkesinde çocuk suçlulara yönelik cezaların Türkiye’ye kıyasla daha caydırıcı olduğu dikkat çekiyor. Adalet Bakanlığı, özellikle Minguzzi cinayeti gibi vahşet içeren olaylar çerçevesinde, fail 18 yaşından küçük olsa dahi daha ağır cezaların verilmesini sağlamak amacıyla Avrupa’daki uygulamaları da incelemeye aldı. Bazı ülkelerde çocuk failler, işledikleri suçun ağırlığına göre yetişkin gibi yargılanabiliyor.
Örneğin, ABD’de birçok eyalette 16-17 yaşındaki çocuklar ağır suçlarda yetişkin statüsünde yargılanırken, bazı eyaletlerde bu sınır 14 yaşa kadar iniyor. 1993 yılında görülen bir davada, 4 yaşındaki bir çocuğu öldüren 13 yaşındaki fail yetişkin gibi yargılanmış ve ceza indirimi uygulanmamıştı. Kanada’da da 14 yaşını geçmiş çocuklar, suçun ağırlığına göre yetişkin mahkemelerinde yargılanabiliyor. İngiltere’de ise 10 yaş üstü çocuklar ağır suç işlediklerinde özel çocuk mahkemeleri yerine doğrudan diğer mahkemelerde yargılanıyor.
