Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Yardımcısı Erhan Adem, 2025 yılı yaş çay alım fiyatları konusunda iktidarın tarım politikalarını eleştirerek, konuyla ilgili önemli açıklamalarda ve değerlendirmelerde bulundu.
Erhan Adem: Bu iktidar bir tarım politikasına değil, bir rant politikasına sahip
İktidarın çayı üretenin değil, kar edenleri kolladığını vurgulayan CHP Genel Başkan Yardımcısı Erhan Adem, “2025 yılı yaş çay alım fiyatı 25 lira 44 kuruş olarak açıklandı. Bu rakam ne üreticinin derdine çare olur ne de Karadeniz’in emeğine değer verir. Açıklanan fiyatla üreticiye deniyor ki: ‘Senin terin kıymetsiz, senin emeğin önemsiz.’ Bu iktidarın üreticiye verebileceği son şey de buymuş; üstelik o da yarım yamalak.
Üretici zaten bu fiyatı görmüyor, çayını 16 liraya, 15 liraya, hatta daha da aşağıya vermek zorunda kalıyor. Çünkü bu ülkede devletin açıkladığı fiyat sadece afişlerde kalıyor, sahada hükmü yok. Çünkü iktidar, çayı üreteni değil, o çay üzerinden kar edenleri kollamayı tercih ediyor. Bugün Doğu Karadeniz’in her köşesinde yüz binlerce üretici sabahın köründe bahçeye giriyor.
Yağmurun altında, güneşin kavurmasında, çamurun içinde çalışıyor. Çay toplayarak geçimini sağlıyor, evladını okutuyor, borcunu ödüyor, sobasını yakıyor. Ama tüm bu emeğin karşılığı bir hiç. Çünkü sistem çökmüş durumda. Çünkü ÇAYKUR’un kapasitesi bilerek dar tutuluyor, kontenjanlar düşürülüyor, üretici özel sektörün vicdanına terk ediliyor. Çünkü bu iktidar bir tarım politikasına değil, bir rant politikasına sahip.” diye konuştu.
"Üreticiler iktidarın duyarsızlığı altında eziliyor"
Son olarak, çayın Karadeniz’in ana geçim kaynağı olduğunun altını çizen ve üreticinin dayanacak gücü olmadığının kaydeden CHP’li Erhan Adem, konuyla ilgili yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “Bugün Hayrat’ta üretici sabahın 10’unda çay arabası gelir mi diye yolda bekliyor. Fabrikalar ‘kontenjan doldu’ diyerek kapıları kapatıyor, üretici özel sektöre mecbur kalıyor. Orada da fiyatlar keyfi, ödeme vadeleri 10 aya kadar uzuyor, para geldiğinde zaten enflasyon alıp götürmüş oluyor.
Bu üreticiye hak değil, zulüm reva görülüyor. Açıklanan fiyat değil, dayatılan sefalet. Görüyoruz ki bu iktidar, çayın stratejik bir tarım ürünü olduğunu bile unutmuş durumda. Halbuki çay Karadeniz’in ana geçim kaynağıdır. On binlerce ailenin tek dayanağıdır. Bu kadim ürünü bu şekilde değersizleştirmek, üreticiyi yok saymak, halkın alın terini hiçe saymaktır. Bu ülkeyi yönettiğini iddia edenler hâlâ çay fiyatının salt rakam açıklamakla çözülmeyeceğini anlamadıysa, ya bu işten anlamıyorlar ya da anlamak istemiyorlar. ÇAYKUR’un hantallığı, özel sektörün keyfiliği, iktidarın duyarsızlığı arasında ezilen üreticinin artık dayanacak gücü kalmamıştır.
Bu tablo sürdürülemez. Bu düzen adaletsizdir. Ve bu düzen, değişmek zorundadır. Biz soruyoruz: 25 lira 44 kuruşa çay alındığında, üretici 19 liraya gübre alıp, çay hasadını nasıl sürdürecek? Yıl boyunca emeğini bu toprağa veren, çaydan elde edeceği gelirle evini geçindirmeye çalışan üreticinin geleceği neden yok sayılıyor? Neden yıllardır söz verilip çıkarılmayan Çay Kanunu, üreticiyi koruyacak bir yasal güvence hâline getirilmiyor? Bu fiyat değil, bu resmen hak gasbıdır. Buna sessiz kalmak, bu adaletsizliğe ortak olmaktır.”
