Market alışverişi artık sadece alışkanlık değil dikkat ve bilinç gerektiren bir refleks haline geldi. Etiketlerdeki küçük detaylar, tüketicinin cüzdanına büyük etkiler bırakabiliyor. Özellikle son dönemde artan fiyat oyunları, yanıltıcı kampanyalar ve içerik hileleri, tüketicilerin etikete sadece bir değil, iki kez bakmasını zorunlu kılıyor. Peki raflardan bir ürün alırken nelere dikkat edilmeli?
KASA FİYATIYLA RAFTAKİ FİYAT AYNI MI?
Tüketiciler en sık, raftaki fiyatla kasadaki fiyatın farklı olması nedeniyle mağdur oluyor. Özellikle indirim dönemlerinde ürün etiketleri güncellenmiyor, kasada daha yüksek fiyat yansıtılıyor. Oysa Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a göre raflardaki fiyat ile kasadaki fiyat farklıysa, düşük olan geçerlidir. Bu nedenle fişi kontrol etmek ve gerekirse itiraz etmek tüketicinin hakkıdır.
GÖRÜNEN İNDİRİM HER ZAMAN GERÇEK DEĞİL
Marketlerde sıkça karşılaşılan “%50’ye varan indirim” ibareleri tüketicide cazibe yaratıyor. Ancak bazı zincir marketler, önce fiyatı yükseltip ardından indirime giderek tüketiciyi yanıltabiliyor. Etiket üzerindeki önceki fiyat bilgisi her zaman doğruyu yansıtmayabiliyor. Bu yüzden sadece etiket rengine değil, ürünün gerçek değerine ve birim fiyatına dikkat edilmeli.
BİRİM FİYAT HİLESİNE DİKKAT
Aynı ürün farklı gramajlarla satıldığında, küçük ambalaj daha ucuz gibi görünebilir ama aslında birim fiyatı çok daha pahalı olabilir. Örneğin 250 gramlık bir ürün 20 TL, 500 gramı 35 TL olabilir. Bu noktada en doğru yöntem etikette yazan kilogram/litre başına fiyatı incelemek. Bu bilgi genellikle etiketin alt kısmında yer alır ve doğru karşılaştırma için önemlidir.
SON KULLANMA TARİHİNE BAKMADAN RAFA UZANMAYIN
Özellikle indirimli reyonlardaki süt, yoğurt, peynir, et ve şarküteri ürünlerinde tarihi yaklaşmış ürünlerin öne konması yaygındır. Bu ürünler "kampanyalı" gibi gösterilse de aslında raf ömrünü tamamlamak üzeredir. Son kullanma tarihi kontrol edilmeden alınan bir ürün, hem sağlığı hem de bütçeyi riske atabilir.
İÇERİKTEKİ DETAYLAR GERÇEĞİ ANLATIR
Bazı ürünlerde “doğal”, “organik”, “yerli üretim” gibi ifadeler büyük puntolarla yazılır. Ancak ürünün içeriğinde yüksek oranda katkı maddesi, tatlandırıcı ya da ithal hammadde bulunabilir. Özellikle bitkisel yağ ibaresiyle gizlenen palmiye yağı, birçok üründe yer alır. Gerçek bilgi, ürünün arka etiketinde, içerik listesinde yer alır. Okumadan sepete atmayın.
HAKKINIZI ARAMAKTAN ÇEKİNMEYİN
Etiket aldatmacaları karşısında tüketicilerin elinde güçlü haklar var. Tespit edilen bir fiyat ya da içerik ihlali için:
Ticaret Bakanlığı’na şikayet, E-Devlet üzerinden Tüketici Hakem Heyeti başvurusu, Haksız Fiyat Artışı Bildirimi uygulaması kullanılabilir. Etiketin fotoğrafını çekmek ve fişi saklamak da ispat açısından önemlidir.
