Türkiye'de milyonlarca tüketici ve binlerce çalışanı doğrudan etkileyen "pazar günü market yasağı" tartışmaları, 2025 yılının sonlarına doğru perakende sektörü için önemli bir gündem maddesi haline geldi. Pazar günü marketlerin kapanması önerisi, Türkiye Perakendeciler Federasyonu (TPF) öncülüğünde, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) desteğiyle yapılan çalışmalar sonucunda şekillendi.
Pazar Günü Tatili Modeli
Sektördeki tüm paydaşlar, Avrupa'da uzun süredir uygulanan "pazar tatili" modelinin Türkiye'de de geçerli olması konusunda uzlaştı. Bu yeni düzenlemenin hayata geçmesi için Ticaret Bakanlığı'nın onayına ihtiyaç var. Eğer bakanlık, sektör temsilcilerinin ortak talebini kabul ederse, ulusal ve yerel zincir marketler Türkiye genelinde pazar günleri kapılarını kapatacak. Bu değişiklik yalnızca büyük market zincirlerini değil, aynı zamanda BİM, A101, ŞOK, Carrefour, Migros ve Mopaş gibi dev perakende markalarını da kapsayacak.
Alışveriş Alışkanlıklarına Etkisi
Alışveriş alışkanlıklarını doğrudan etkileyen bu düzenlemenin arka planında ekonomik, sosyal ve psikolojik etmenler yer almakta. Sektör temsilcileri, pazar tatilinin perakende çalışanları için bir hak olduğunu savunarak, tüketicilerin de bu yeni düzene hızla adapte olacağını öngörüyor. İstanbul'da gerçekleştirilen "Aileyle Pazar: Birlikte Tatil, Güçlü Toplum" çalıştayı, bu kararın temellerinin oluşturulmasında önemli bir rol üstlendi. Akademisyenler, sivil toplum kuruluşları, medya ve kamu yöneticilerinin katıldığı etkinlikte, pazar günleri marketlerin kapalı olmasının toplumsal faydaları üzerinde duruldu.
Çalışanların Sosyal Hakları
Çalıştayda ortaya konan raporlara göre, pazar tatilinin çalışan motivasyonunu artıracağı ve iş gücünün kalitesini yükselteceği ifade ediliyor. Perakende sektöründe çalışan yüz binlerce insanın aileleriyle vakit geçirememesi, sosyal sürdürülebilirlik açısından ciddi bir sorun olarak değerlendiriliyor. TPF Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Düzgün, pazar günü tatilinin yalnızca bir lüks değil, aynı zamanda toplumsal bir gereklilik olduğunu vurguladı. Düzgün, "Bu düzenleme çalışanların sosyal haklarını koruyarak sektörü cazip hale getirmeyi hedefliyor" dedi.
Ekonomik Etkiler ve Planlama
Düzgün, pazar günü marketlerin kapalı olmasının tüketimi azaltmak yerine, alışverişin diğer günlere yayılmasını sağlayarak daha düzenli bir ekonomik model yaratacağını belirtti. "Son kararı Bakanlığımız verecek; toplumun bu konudaki ortak beklentisinin karşılık bulacağına inanıyoruz" ifadesini kullandı. Bu düzenlemenin gündeme gelmesinin ardından, pazar günü marketlerin kapalı olmasını savunan pek çok görüş de ortaya atıldı.
Küçük Esnaf ve Mahalle Bakkalları
Düzenlemenin en büyük destekçilerinden biri olan TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, pazar tatilinin haksız rekabeti ortadan kaldıracağını ifade etti. Zincir marketlerin her köşe başında bulunması ve pazar günleri de dahil kesintisiz çalışması küçük esnafı zor durumda bırakıyor. Palandöken, pazar günü dev zincirlerin dinlenmeye çekilmesinin, mahalle kültürünün canlanması adına önemli olacağına değindi. Bu durumun yerel ekonomiyi güçlendirmesi ve toplumsal huzuru sağlaması bekleniyor.
