Pelvik iltihabi hastalık ya da pelvik enfeksiyon dendiğinde overler (yumurtalıklar) tüpler, uterus ve bunların etrafındaki yumuşak dokulardan kaynaklanan enfeksiyonlar anlaşılır. Pelvik enfeksiyonlar genellikle polimikrobik (çok çeşit mikrobun bir arada bulunduğu) enfeksiyonlardır. Alt genital sistemde (vajina, rahim ağzı) normalde bulunan mikroplar yukarı doğru giderek enfeksiyon tablosuna neden olabilir. Nadiren kan yolu ile enfeksiyonun üreme sistemine yayılması da görülebilir ki bunun tipik örneği ülkemiz için tüberkülozdur.
Pelvik inflamatuar hastalık (PID) riskleri nelerdir?
Pelvik enfeksiyon geçirildikten sonra, karın içinde yaygın yapışıklıklar bırakabilir. Bu yapışıklıklar özellikle tüpleri içine alıp onların hareketlerini ve anatomisini bozup gebe kalmada sorunlar çıkmasına neden olabilir. Tüplerdeki bu hasar, ileride dış gebelik olma ihtimalini de artırır. Enfeksiyona müdahale edilmediği durumlarda iltihap kana karışıp hayatı tehdit eden tablolara neden olabilir.
Kimler pelvik inflamatuar hastalık (PID) için risk altındadır?
Pelvik enfeksiyonlar sıklıkla cinsel yolla bulaştıklarından çok eşli cinsel yaşamı olan veya eşi çok eşli cinsel yaşam sürdüren kadınlarda daha sık görülür.
Spiral kullanımı da pelvik enfeksiyon için bir risk faktörüdür. Spiralin vajina içinde kalan ipinden yukarı doğru tırmanan mikroplar ile enfeksiyon kaynakları yukarı yerleşip burada enfeksiyona neden olabilirler.
Düşük sosyoekonomik düzey ve tedavi edilmemiş alt genital sistem enfeksiyonları da risk faktörü olarak kabul edilmektedir.
Pelvik inflamatuar hastalık (PID) şikayetleri nelerdir?
Sık karşılaşılan şikayetler şöyledir:
- Karın/kasık ağrısı
- Yüksek ateş
- Kötü kokulu vajinal akıntı
- Gecikmiş vakalarda bulantı, kusma, gaz çıkaramama
- Muayenede rahim ağzı ve karında hassasiyet bulunur hatta bazı hastalarda iltihaba bağlı ele kitle gelebilir.
Pelvik inflamatuar hastalık (PID) tanısı nasıl konulur?
Laboratuvar testlerinde iltihap hücrelerinde (lökosit) ve enfeksiyon parametrelerinde (CRP, sedimentasyon) artış olabilir. Benzer şikayetlere neden olabileceğinden dolayı dış gebelik mutlaka araştırılmalı, gebelik testi (βhCG) yapılmalıdır.
Pelvik inflamatuar hastalık (PID) tedavisi nasıl yapılır?
Pelvik enfeksiyon, tanısı konduğunda hemen tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlıktır. Tedavinin temel taşı antibiyotik tedavisidir. PID'e neden olabilecek çok sayıda mikroorganizma vardır ve tedavi neden olabilecek bütün mikropları hedef alacak şekilde olmalıdır zira etkenin hangi mikroorganizma olduğunu anlamaya zaman yoktur.
Hafif vakalarda ağızdan antibiyotik tedavisi verilip hasta evine gönderilebilir ancak ağır vakalar, ağızdan tedavi ile düzelmeyen hastalar, ek hastalığı bulunanlar, gebeler mutlaka hastanede yatırılarak damardan antibiyotik tedavisi almalıdır.
Yumurtalık çevresinde apse olduğundan şüphe ediliyorsa, apsenin boşaltılabilmesi için açık veya kapalı (laparoskopik) ameliyat gerekliliği olabilir. Pelvik enfeksiyonlardan korunmanın yolu, cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmaktan geçer. Bu nedenle çok eşlilikten, çok eşi olan cinsel partnerden kaçınılması ve prezervatif kullanımının koruyucu etkisi bulunmaktadır.
