Cumhuriyet'ten Özlem Yüzak'ın haberine göre Türkiye’nin önde gelen aroma üreticilerinden Aromsa AŞ Avrupa’da gıda sanayisinde kullanılan ancak Türkiye’de helal gıda üretimine uygun görülmeyen karmin (E120) boyasına alternatif ararken, yerli tedarikçilerden temin ettiği “carmine powder replacer (doğal kırmızı denk ekstraktı ve hibiskus ekstraktı)” adlı ürünün içeriğinden şüphelendi.
ŞÜPHELER ALMANYA'DA DOĞRULANDI
Şirketin kendi laboratuvarlarında yaptığı analizlerde, ürünün bitkisel kökenli olmadığı, yalnızca tekstil sanayisinde kullanımı serbest olan sentetik kırmızı boya reactive red 141 içerdiği belirlendi. Bulgular, Almanya’daki DIL Deutsches Institut für Lebensmitteltechnik (Alman Gıda Teknolojileri Enstitüsü) tarafından da doğrulandı.
TÜBİTAK: BU TÜR ANALİZLERİ YAPMIYORUZ
Şirket yetkilileri kendi analizlerini doğrulatmak için Türkiye’deki laboratuvarlara başvurduğunda hem TÜBİTAK hem de çeşitli üniversite laboratuvarlarından, “Bu tür analizleri yapmıyoruz” yanıtı aldı. Tekstil boya analizi yapan laboratuvarlar ise “Gıda için yetki” diyerek testleri yapmadı.
HEM TÜRKİYE HEM DE AB MEVZUATINDA YASAK MADDE
Bunun üzerine örnek, Almanya’ya gönderildi ve sonuçta ürünün tamamen sentetik olduğu kesinleşti. Raporlar, Tarım ve Orman Bakanlığı İstanbul Gıda Kontrol Laboratuvarı ile paylaşıldı ancak herhangi bir işlem yapılmadı. Üçüncü CİMER başvurusunun ardından Ulusal Gıda Referans Laboratuvarı şirketten teknik bilgi istedi: bilgi verildi. Ama sonuç alınamadı.
Son olarak Ankara Gıda Kodeks Daire Başkanlığı şirketle temasa geçerek bilgi aldı. Bu sayede Rize İl Gıda Kontrol Laboratuvarı’nda boyanın analizine yönelik çalışmalar hâlâ sürüyor.
Uzmanlara göre reactive red 141 gibi sentetik boyalar sadece endüstriyel alanlarda kullanılabiliyor. Gıdalarda kullanımı hem Türkiye’de hem de Avrupa Birliği mevzuatında kesinlikle yasak. Ancak söz konusu ürün hâlâ “doğal kırmızı renklendirici” etiketiyle ithal edilip gıda sanayisinde kullanılıyor. Ürün Meksika’da üretilip Hollanda üzerinden Türkiye’ye ihraç ediliyor.
Son aylarda, çeşitli Avrupa ülkelerinden geri çevrilen ihraç ürünlerimizin büyük kısmı da bu boyanın içeriklerinde olmasından dolayı. Şirket, “Amacımız ticari rekabet değil, halk sağlığını korumak” diyerek “Bu ürünlerin piyasadan toplatılması ve ithalatının durdurulması gerek. Basın yoluyla farkındalık oluşturulmazsa halkımız tekstil boyasını gıda olarak tüketmeye devam edecek” çağrısı yaptı.
